1688 gram vol kennis over de Texelse natuur
'Texel is op het gebied van natuur en landschap gelukkig nog relatief rijk bedeeld', zegt Jacques de Raad, auteur van'Texel is anders', waarin hij en Laura Kooistra op bijna 300 pagina's de Texelse natuur, (cultuur)historie en landschap beschrijven.
Het door Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten in eendrachtige samenwerking uitgegeven standaardwerk is geen opsomming van alle vogelsoorten op Texel, in die behoefte wordt al door tal van andere uitgaven voorzien. Wel beschrijvingen over de levenswijze van karakteristieke soorten, de veranderingen in de broedvogelstand in de afgelopen eeuw en de oorzaken die daaraan ten grondslag liggen. Van invloed op de vogelstand waren de komst van natuurbescherming ruim een eeuw geleden, wat bijvoorbeeld een eind maakte aan het massaal rapen van eieren. De aanplant van de Dennen leidde tot de komst van nieuwe broedvogels, zoals ransuil, zwarte mees, kruisbek en grote bonte specht. Na de omvorming in loofbos vestigden ook 'gewone' soorten als roodborst, winterkoning en merel zich er. De aanplant van het Krimbos gaf bosvogels nog meer mogelijkheden, maar er kwam minder ruimte voor vogels die van open landschap houden. Het gebruik van kunstmest en kleinschalige landbouw tot de eerste helft van de vorige eeuw, was overwegend positief voor weidevogels. De bodem werd minder schraal, er kwam meer bodemleven en daardoor meer voedsel, een ideale leefomgeving voor vogels. Maar de ruilverkaveling pakte negatief uit voor de weidevogels. De kievit ging met zeventig procent achteruit, de grutto met ten minste vijftig procent. Ook de scholekster is meer dan gehalveerd, al wordt daarvoor ook afname van de voedselvoorraad in de Waddenzee als oorzaak genoemd. Het is niet allemaal kommer en en kwel, een groep die profiteerde van de verandering in het cultuurland en vervuiling van oppervlaktewater zijn de kuif-, tafel- en krakeleend. In hoeverre sterk toegenomen recreatieve activiteiten de vogelpopulaties (negatief) beïnvloeden, maakt het boek niet geheel duidelijk. 'Al heeft het netwerk van allerhande paden een verstorend effect, waardoor het areaal broedgebied verder afneemt.'
Ook uitgebreid aandacht voor de flora op Texel, dat ruim bedeeld is met niet-alledaagse soorten, biotopen en landschappen. Zoals De Hors, het stuifgebied waar zeepostelein, zeeraket, stekend loogkruid en zelfs Canadese fijnstraal zich thuisvoelen. Ook de menselijke invloed, zoals de Horspolder, waar rietgordel en moerasdistel zich onder de invloed van verzoeting uitbreiden. Ook aandacht voor de 'juwelen van het schimmelrijk', de paddenstoelen. Overal te vinden en niet alleen in de herfst. Een hoofdstuk over slakken, bijen, libellen, de verspreiding van de loopkevers, (nacht)vlinders en - geliefd en verguisd - (wilde) bijen, de bloembestuivers bij uitstek. Het is slechts een greep uit de diepgaande en uitgebreide informatie die het boek biedt over de intrigerende ontstaansgeschiedenis en ontwikkeling van natuur en landschap op het eiland en in het aangrenzende Waddenzeegebied. SBB en Natuurmonumenten zullen er dankbaar gebruik van maken. 'Kennis over het gebied en alles wat er bij hoort, is de basis van goed beheer', aldus boswachter Erik van der Spek, die het boek had gewogen '1688 gram.' Tientallen auteurs schreven er aan mee en velen leverden foto's, aquarellen, illustraties en ander beeldmateriaal aan. Het boek is te koop voor €34,90.