'Grote Pier' herleeft in Walviszaal Ecomare
In Ecomare is vorige week de nieuwe Walviszaal geopend. Te zien is onder meer het skelet van de potvis die in december 2012 aanspoelde op de Razende Bol. Tot ieders verrassing bleek er een grote en kostbare hoeveelheid ambergris in te zitten.
Er braken roerige tijden aan toen de bultrug Johannus (die later Johanna bleek te zijn) aanspoelde op de Razende Bol. De landelijke commotie rond het de zeereus die menselijke trekjes kreeg toegedicht, de vergeefse reddingspoging, de stille tocht, de mislukte euthanasie en uiteindelijk de onvermijdelijke dood. De hectiek was nog volop gaande toen elders op de Razende Bol een potvis werd gevonden. 'Aangespoelde potvis houdt zich wijselijk dood', werd er getweet. 'Grote Pier', noemde burgemeester Giskes hem liefkozend. 'Alles was groot aan dit dier.' Vijftien meter lang en dertig ton zwaar om precies te zijn. En een penis van ruim twee meter, ze had hem eigenhandig opgemeten, zo was te zien op een foto die Adrie Vonk toonde bij de opening van de expositie. De walviskenner was er snel bij en liet de gebeurtenissen op de Razende Bol op kleurrijke wijze de revue passeren, zoals hij dat ruim een week eerder had gedaan ten overstaan van koning Willem-Alexander in Kaap Skil. Het liefst had hij de vorst rondgeleid in zijn eigen schuur aan de Maaikeduinweg die hij en echtgenote Ineke met hun walvissencollectie hebben ingericht. Daarvoor ontbrak de tijd, maar als de koning nog eens in de buurt is, is hij van harte welkom. 'Een kolossaal ding, klokgaaf', zei Vonk over de potvis, die volgens bioloog Pierre Bonnet van Ecomare 60 tot 65 jaar oud moet zijn geweest, wat voor deze soort de pensioengerechtigde leeftijd is. Dat een potvis aanspoelt is bijzonder, in de jaren zestig spoelde er voor het laatst eentje aan op De Hors. Een potvis met ambergris is een zeldzaamheid, en eentje die er dan ook nog verstopt mee zit, dat doet zich volgens hoofd expositie Kees Groenewoud maar eens in de 50.000 jaar voor. Hoe bijzonder ook, uit deze potvis kwam een record hoeveelheid ambergris tevoorschijn, zelfs een brok van 52 kilogram. De parfumindustrie betaalde Ecomare er een bedrag voor van ergens tussen een half en een miljoen euro, waarschijnlijk zes ton, waarmee de potvis dus zijn eigen 'mausoleum' financierde. In de 220 vierkante meter grote ruimte is niet alleen het enorme skelet van de potvis te zien, pal ernaast pronkt het geraamte van een bultrug. Niet onze eigen Johanna, die naar Naturalis ging, maar die in 2004 op de Vliehors aanspoelde. En dan hangen en staan er nog vier kleinere walvisachtigen, waarvan het merendeel ook op en rond Texel is gestrand. De presentatie en het licht maken de skeletten zo mogelijk nog indrukwekkender. Langs de wanden hangen lijsten met educatieve spellen en panelen met extra informatie. Via een aantal aanraakschermen is er verdiepende informatie. Op een wand hangt een selectie van met schilderijen van Rob van Assen, die ooit alle op de wereld bestaande walvissen en dolfijnen heeft geschilderd. Een vitrine is gewijd aan de potvis. In de vitrine onder meer een potje walschot, waarvan kaarsen worden gemaakt. Verder nagemaakte brokken met ambergris en ook een afgietsel van de enorme potvispenis. Wat deze potvis volgens kenners ook bijzonder maakt zijn de (rudimentaire) boventanden. Een zeldzaamheid die het geraamte goed laat zien. Zoals achteraan de rudimentaire voeten. Ze tonen dat 'Grote Pier' ooit een landdier is geweest.