Klaas Timmermans geeft de koning uitleg over de tanks van het Zeewiercentrum.
Klaas Timmermans geeft de koning uitleg over de tanks van het Zeewiercentrum. Foto: Gerard Timmerman

'Zeewier in toekomst voeding en brandstof'

Drijvend in het water ziet het er niet direct appetijtelijk uit om op te eten. Zeewier wordt in de toekomst echter een dankbare bron voor voeding en brandstof. Daar gaat onderzoek aan vooraf bij het Zeewiercentrum van het NIOZ op 't Horntje.

Na de officiële opening kreeg koning Willem-Alexander dinsdagmiddag een rondleiding in het centrum om te zien wat daar allemaal gebeurt. Het zeewiercentrum bevindt zich op het terrein van het NIOZ en bestaat kortgezegd uit 26 tanks van elk 1600 liter waarin onder verschillende omstandigheden zeewier wordt gekweekt. Dan gaat het onder meer om zeesla, vingerwier en suikerwier.

De temperatuur van het zeewater in de tanks kan worden ingesteld tussen 4 en 18 graden. Zoutgehalte, voedingstoffen, menging en de hoeveelheid zonlicht kunnen eveneens worden geregeld. Projectleider Klaas Timmermans liet de koning weten dat onder wisselende omstandigheden onder meer naar de ontwikkeling van eiwitten en koolhydraten in het wier wordt gekeken. Dat moet duidelijk maken wat er kan en waar grenzen liggen.

André Smit uit Den Hoorn speelde een belangrijke rol bij het maken van de installatie. Hij besprak met wetenschappers wat zij wilden, waarna het tot ontwikkeling kwam. Volgens Smit werd gekozen voor een duurzame opzet. Het zeewater wordt op temperatuur gebracht met behulp van aardwarmte. Daarvoor zijn drie pijpen tot 150 meter diep de grond ingegaan. Met zonnepanelen kan jaarlijks 5750 kWh aan elektriciteit worden opgewekt.

Het wier wordt gekweekt in water uit de Waddenzee. Na filtering gaat dat naar de tanks waarin elke dag tien procent van het water wordt ververst. De tanks zijn onderling van elkaar gescheiden, zodat er geen water van de ene in de andere kan komen. Na gebruik wordt het water uit de tanks gezuiverd met zeewier (zeesla), zodat het weer schoon terug gaat in de Waddenzee. Er wordt onderzocht of de zeesla uit de afvalbakken kan worden gebruikt als mest voor de zilte landbouw van Marc van Rijsselberghe. Smit is eveneens betrokken bij dat project waarbij met behulp van zout water en onder verschillende omstandigheden op verschillende percelen wordt getest hoe gewassen gedijen.

Projectleider Timmermans liet bij de opening weten dat zeewier veelbelovend is als voedingsmiddel en brandstof. 'Het groeit op zeewater en maakt gebruik van voedingsstoffen in zee, waarvan de concentraties in de kustzone duidelijk verhoogd zijn.' Hij schetste het beeld dat het gebruik van zeewier zich nu nog in een Stenen Tijdperk bevindt ('het is jagen en verzamelen') en dat dat snel naar de moderne tijd moet gaan. Daarbij viel de term 'Biobased Economy'. Dat begrip wordt gebruikt als het gaat om een economie die niet langer op fossiele brandstoffen draait, maar waarin biomassa een centrale rol speelt. Het moet in de toekomst mogelijk worden brandstof voor auto's uit zeewier te winnen. Qua voeding is zeewier nu vooral bekend als omhulsel van sushi, maar het kan ook een grondstof voor voedingsmiddelen worden. Directeur Henk Brinkhuis van het NIOZ noemde zeewier daarmee een bron voor de toekomst. Hij noemde het eveneens belangrijk bij onderzoek betrokken zijn. 'Als wij het niet doen, doen de Chinezen het wel.' Koning Willem-Alexander verrichtte de officiële opening door in een tent bij het zeewiercentrum een stuk zeewier in een glazen cilinder met water te laten zakken.