verder kijken

5 februari 2014, 15:26

Knikkers

Ik zit op zolder, er moet nodig worden opgeruimd. De kerstspullen zijn er zo opgeschoven, er kan geen kip meer doorheen. Het regent dat het giet, mooie gelegenheid om hier wat orde te scheppen. Ik sorteer dozen, vouw oude kleren op, zet schilderijen en oude foto's bij elkaar. Wat zit daar nu weer in? Een oude doos met boekjes, tekeningen, een blokfluit en knikkers van het oudste kind. Ik ga er even bij zitten en mijmer terug. 'Waarom ben je zo laat, we moeten toch eten? Verdikke Jozien, het heerlijke warme eten wordt koud, kom nu eens naar huis, waar bleef je nou?' Ik was gek op knikkeren, buiten spelen sowieso, heerlijk, touwtje springen, hakmes, lepel schaar, hoge hoed of stinksigaar, weet u het nog? Maar met knikkeren kon je iets winnen, prachtige kleuren, die verzamelde je in een handgemaakte knikkerzak en die ging je thuis weer bekijken. Dat voelde als een buit, een zelfgewonnen schat. De oudste was met hetzelfde sop overgoten. Te laat voor het middageten en knieën vol prut. Ik laat de mooie knikkers door mijn handen gaan.

Deze week is door Willem Alexander in de kunsthal van Rotterdam een tentoonstelling geopend. Hierin de verzameling knikkers van Anne Frank die ze heeft gegeven aan haar buurmeisje Toos voordat ze gedeporteerd en vergast werd .Er zijn 100 voorwerpen met een verhaal die betrekking hebben op WO II. Zo ook bijvoorbeeld de bril die Hannie Schaft gebruikte voor haar vermomming. De waardevolle knikkers van Anne zijn met liefde bewaard, maar met heel veel andere spullen van onschatbare waarde is het heel anders gegaan. Zodra de Joodse families werden afgevoerd, werden de huizen en de spullen, schilderijen, zilver en dergelijke buitgemaakt, verhandeld, zonder enig respect verpatst.

In maart begonnen de opnames voor een nieuwe film, 'The Monuments Men'. Deze gaat over de in 1943 opgerichte MFAA, een sectie van 350 Amerikaanse militairen die als opdracht kregen zoveel mogelijk kunst veilig te stellen. Veilig voor de hongerige handen van Hitler en de zijnen die een grote verzamelwoede ten toon spreidden en een heus Führer museum wilden openen. Er zijn nog kelders vol waardevolle kunst die nooit meer bij de rechtmatige eigenaar zijn teruggebracht. Schilderijen, zilver, menorahkandelaren waar mensen aan gehecht waren. Ze zijn het bewijs van een zieke geest; je kunt noch mensen noch hun eigendommen verdonkeremanen. Want wat leverde dat op in verhouding met het immense verdriet?

Dat geld, die paar knikkers, zijn niets vergeleken met de echte en de emotionele waarde.

Jozien