Volksdansen: traditie en topsport
Volksdansen. 'Je vindt het leuk of niet, er is geen tussenweg. Nadat ik er aan was begonnen dacht ik: jammer dat ik dit niet eerder ben gaan doen.' Dansleider Henk Janssen heeft een pittig programma bij Interdans Texel, de volksdansgroep die vijftig jaar bestaat.
Elke woensdagavond treffen de volksdansers elkaar in de Wielewaal. Het eerste uur gaat het er nog wat rustiger aan toe en geeft Henk extra uitleg om nieuwe dansen te oefenen. Maar na de pauze gaat het los. 'Het is lichamelijk best zwaar', vertelt Wim Loning. Als enige van de 21 leden is hij er van het begin af aan bij. De toen opgerichte Volksdansgroep Texel danste in jeugdherberg Panorama, met mensen als Freek Veldwisch, Nieteke Roeper, Bert van Aalderen en Andri en Dini Binsbergen. Hun dochter Marije, de huidige voorzitter, kreeg het volksdansen met de paplepel ingegoten. 'Mijn vader zat bij de Nederlandse Jeugdbond voor Natuurstudie (NJN), mijn moeder op de Arbeiders Jeugdcentrale en ik zat bij de Kinderdansgroep. Daar werd vroeger veel gedanst. Ik ging ook met mijn ouders mee volksdansen. Ik herinner me dat Gerhard Smeenk viool speelde. Wim: 'En Ruud van der Wulp op accordeon. Ik zat bij de NJN en ging mee. Ik was niet zo fanatiek, maar het was een gezellige groep.'
Nederland heeft geen bruisende volksdanscultuur, maar wie op de Balkan wel eens een bruiloft heeft bezocht, weet dat ze daar tot diep in de nacht volksdansen. Niet rustig zoals hier, maar met afwisselende tempo's, sprongetjes en snelle passen, op het ritme van opwindende muziek. 'Dat zijn de leukste dansen', vertelt Marije. En ook best pittig. Henk: 'Volksdansen is topsport, daar zorg ik wel voor. Je komt na twee uur niet droog thuis.' De Texelaars doen dansen uit Bulgarije, Griekenland, Israël, Bretanje, waar eigenlijk niet vandaan? Het repertoire is omvangrijk. Henk heeft er minstens duizend. Marije: 'Je kunt natuurlijk niet alles doen. Soms doen we een dans die we twintig jaar geleden deden. Dan moet je die eerst wel weer even ophalen. Op het nieuwjaarsbal hadden we een verzoeklijst van veertig dansen. Maar je komt niet aan alle dansen toe. Je hebt veel snelle dansen en sommige dansen bestaan uit vier verschillende stukjes. Dat lijkt ingewikkeld.' Henk: 'En zie je mensen soms denken: Dat leer ik nooit. Je ziet de structuur niet. Het moet er in slijten.' Marije: 'Op een gegeven moment gaat de knop om. Dan denk je er niet meer bij na en laat je je benen het werk doen.'
Sanne Buijsman kwam er tien jaar geleden bij. 'Ik zat op de zangvereniging en dacht toen: als ik het nu niet doe, dan gebeurt het nooit. Ik vind het heerlijk. Ik heb al zóveel dansen geleerd. Achteraf heb ik spijt dat ik er niet eerder aan ben begonnen.' Welke dans is haar favoriete? 'De Kloca uit Bulgarije. Een dans die steeds sneller gaat. Je danst in een kring, er zit iets opzwepends in.' Zit er een betekenis achter? Henk: 'Het is soms de naam van een dorp of het gaat over (verloren) liefdes of strijd. Zo is de Kapuvari Verbunk een wervingsdans voor het Hongaarse leger.' De stokjesdans, van Roemeense oorsprong waarbij stokjes tegen elkaar worden geslagen, is populair onder kinderen. Marije: 'Als we een demonstratie geven, bijvoorbeeld op een markt, stromen de kinderen toe en trommelen lekker mee. Een traditie die ver teruggaat is de Waddenuitwisseling, ontstaan door dansleiders die elkaar leren kennen tijdens kaderopleidingen. Daarbij wordt niet zelden gedanst op live volksmuziek van Ferdivedûnsje. Dit Friese volksdansorkest treedt zaterdag 25 januari op als in Stayokay het 50-jarige jubileum wordt gevierd. Van 13.00 tot 17.00 uur is er een workshop door dansleider Bianca de Jong. Het programma omvat dansen uit allerlei landen. Er hebben zich al ruim vijftig mensen opgegeven. 's Avonds om 19.45 uur start een bal, met een terugblik op ruim vijftig jaar Interdans Texel en een blik vooruit. Het jubileum wordt bijgewoond door dansers van Terschelling, uit Hoorn en Friesland. Zondag 26 januari wordt het jubileum afgesloten met een koffieconcert in strandpaviljoen Paal 9. Dat is van 11.00 tot 14.30 uur, met een optreden van Dos Bobos, bestaande uit Carin Boonstoppel en Christa Bos, die zigeunermuziek, jiddisch en klezmer spelen.