Texelaars moesten van de bezetters tankgrachten spitten bij Assen.
Texelaars moesten van de bezetters tankgrachten spitten bij Assen. Foto: Dagblad van het Noorden

Herinnering aan Assen

'Achter Balloo gaan we aan het werk. We moeten 200 meter op één dag doen. We lopen zobberend door de heide. Steeds regen, velen zijn ziek...' Een citaat uit 1944, toen Texelaars te werk werden gesteld rond Assen. Zoals kunstenaar Ad Blok van der Velden. 

Blok, geboren in Dordrecht, vestigde zich in 1943 op Texel. Hij werd, zoals veel andere Texelaars, in de herfst van 1944 door de bezetters ingezet voor de aanleg van tankgrachten waarachter de Duitsers zich bij een aanval hoopten te verschansen.

'Tijdgenoten hadden niet altijd een hoge pet op van de eilander kunstenaar, die overigens tot op de dag van vandaag geldt als de bekendste schilder van het Texels landschap', schrijft het Dagblad van Het Noorden. De gemeente Texel heeft in het verleden een groot aantal Drentse tekeningen aan de gemeente Assen en het Drents Museum geschonken.

'Blok kwam zijn Drentse tijd tamelijk comfortabel door', schrijft redacteur Jan Wierenga. 'Zijn vrouw kwam hem al gauw na. Het echtpaar logeerde bij burgers thuis, bij kunstenaar Jan Kagie in Rolde bijvoorbeeld.' Via een zwarthandelaar wist Blok een afkeuringsbewijs te ritselen. Zo had hij voldoende tijd om zijn kunstenaarsschap uit te oefenen. Blok maakte tekeningen van zijn ploeterende lotgenoten, maar vooral het Drentse landschap had zijn belangstelling. 'Opvallend is dat in zijn werk weinig mensen voorkomen. En dat het ook is uitgevoerd in houtskool en inkt', schrijft het Dagblad van het Noorden. In 1953 vertrok Blok naar Frankrijk. Daar veranderde zijn palet en kreeg zijn werk de uitbundiger kleuren waarmee hij later bekend werd. Hij stond bekend als een romanticus met een voorliefde voor oude landschapselementen, zoals op Texel tuinwallen en schapenboeten. De ruilverkaveling veranderde het landschap, waardoor hij zich als schilder hier niet meer thuisvoelde. In 1975 emigreerde hij naar Italië en ontwikkelde hij de kunst van het pasteltekenen. Op Texel bleef zijn werk geliefd, meerdere malen is een expositie aan hem gewijd en zijn kunst is ook in boekvorm vereeuwigd.

Aanleiding voor de aandacht voor de Texelse schilder is het verhaal over Blok van der Velden in de Nieuwe Drentse Volksalmanak, geschreven door Egbert Brink van het Drents Archief. Het is niet het enige voorbeeld dat Assen nog altijd een speciale band koestert met de in 1980 overleden schilder. In het gemeentehuis hangt een groot aantal tekeningen van zijn hand. 'Zijn Drentse tekeningen worden beschouwd als 'een bijzondere documentaire bron over de oorlogsgeschiedenis van Assen en omstreken', besluit het dagblad.

Het knipsel werd ons toegestuurd door Jaap Klinkers, voorheen dierenarts op Texel en tegenwoordig woonachtig in Meppel. Over de foto zegt hij: 'De meest rechtse lijkt me een Bakker, familie van Piet Bakker van Westergeest. De man in het midden die met z'n rechterhand het boompje vasthoudt lijkt mij een Vlaming van De Bol. De man die door het boompje heen lijkt Flip Bas van Zevenhuizen? Wie meer weet kan reageren via redactie@texelsecourant.nl.