'Vervelend dat mensen zorgen hebben'
Een rumoerige tijd in de gemeenteraad, verkiezingen die op komst zijn, een strenger alcoholbeleid, een school in de problemen en de reorganisatie van de gemeente. Een terugblik met burgemeester Francine Giskes op het jaar 2013 en een vooruitblik naar 2014.
Het is onrustig in de politiek. Een goede basis om de verkiezingen in te gaan?
Het afgelopen half jaar is geen reclame voor de politiek geweest. Het is niet goed als het accent meer op persoonlijke dingen komt te liggen dan op het belang van Texel. Maar ik mag hopen dat de onrust in de lijn van de verkiezingen ligt en geen model wordt voor hoe we hier bezig zijn.
U deed een jaar geleden de oproep aan de partijen voor de verkiezingen op zoek te gaan naar jong talent. Is dat gelukt?
De nodige partijen zijn ernstig op zoek gegaan naar verjonging voor een betere afspiegeling van de Texelse samenleving. Ik vind het belangrijk dat partijen daar bewust mee bezig zijn.
Je ziet in de Noordkop samenwerkingen ontstaan. Is dat een punt om als politieke partijen meer op in te steken in een volgende raadsperiode?
Je hebt sinds 2013 het programma De Kop Werkt! waarin Texel, Den Helder, Schagen en Hollands Kroon samenwerken om de regionale economie te stimuleren. Dat is cruciaal voor de regio. Texel heeft er baat bij als het goed gaat in de Kop van Noord-Holland. In de volgende raadsperiode zal de samenwerking een onderwerp moeten zijn. Een belangrijk punt is ook de duurzaamheidsagenda die we onszelf hebben opgelegd om vanaf 2020 zelfvoorzienend te zijn in energie en water. Het jaar 2020 komt met rasse schreden naderbij, dus dat wordt een test voor onszelf hoe serieus we daarin willen zijn.
Er is nog aardig wat terrein te winnen voordat de 100 procent bereikt is.
Dat is zo en dat moeten we met elkaar doen. Ook Texel Team 2020 doet nu onderzoek hoe we de ambitie voor elkaar kunnen krijgen, maar er zal hier en daar een doorbraak nodig zijn. Het is te hopen dat de raad er gevoelig voor zal blijven. Maar er worden stapjes gezet. Neem bijvoorbeeld het plan om de openbare verlichting door duurzame verlichting te vervangen. Het is belangrijk te blijven beseffen dat we het met een reden doen. Je bespaart op energie en het levert geld op voor het eiland, zeker als we onze aantrekkelijkheid voor gasten ermee vergroten. Wat mij ook aanspreekt is dat je jezelf onafhankelijk kunt maken op energiegebied.
Om die meteen op te pakken. PWN was van de zomer al begonnen om Texel 'onafhankelijk te maken' op het gebied van drinkwater. Wat was daar voor situatie ontstaan als PWN niet op tijd had ingegrepen?
Dat was een spannende. Je hebt twee waterleidingen naar het eiland, dus we zitten niet meteen zonder als er één breekt, maar het was een wake-up call. Ik ben zeer te spreken hoe serieus en zorgvuldig PWN de kapotte waterleiding heeft aangepakt, maar het illustreert ook hoe prettig het is als je niet afhankelijk hoeft te zijn. Met drinkwater is dat moeilijk, maar we onderzoeken in opdracht van de raad of we weer zelf drinkwater uit zee kunnen maken. Daarvoor hebben we contacten met Israël waar ze ook veel drinkwater uit zee halen. Voor ontzilten is veel energie nodig. Naarmate we hier zelf meer energie opwekken, wordt het ook weer makkelijk om zeewater te ontzilten. Het is een geheel systeem.
Van drinkwater is het een kleine stap naar 'sterk water'. Je hoort op straat soms dat de burgemeester wel erg streng is met alcohol.
Lachend: Is dat zo? Mooi, dan komt die boodschap over. Serieus: Ik vind het zorgelijk dat Texel hoog scoort met drankgebruik. Laatst heb ik cijfers gezien dat bij ongevallen redelijk vaak alcohol in het spel is en ik ben ook zeer gevoelig voor onderzoeken die uitwijzen wat alcohol doet met de hersens van kinderen die nog in de groei zijn.
Ik kan me voorstellen dat dit op Texel een lastige strijd is. Alcohol is hier gemeengoed.
Ja, daar maak je je als burgemeester niet populair mee, maar we waren er vroeg bij met een pilot voor de Drank- en Horecawet, dus voordat ik aantrad was er al draagvlak om wat te doen aan het alcoholgebruik, Maar een knappe jongen die mij kan uitleggen dat het onzin is om je over alcohol druk over te maken. Ik besef dat het vervelend is voor een groep 16-jarigen die nu een tijdje heeft mogen drinken en dat vanaf 1 januari door de verhoging van de minimumleeftijd in de Drank- en Horecawet niet meer mag. Wat ik zorgelijk vind is de ondertoon dat je zonder alcohol niet zou kunnen leven. Dat is een merkwaardige koppeling. Alsof je moet drinken, maar dat is niet zo. Ik drink zelf ook wel eens wat, maar het gaat om de dosering. Wat dat betreft ben ik heel tevreden hoe de horeca op Texel meedenkt over dit onderwerp. Er is goed overleg en een goede samenwerking. Ik zie het als mijn taak als burgemeester om er wat aan te doen.
De OSG. Die heeft een rumoerige tijd achter de rug, nadat bekend was geworden dat de school er financieel slecht voor stond. U heeft daar een keer een toespraak gehouden voor de medewerkers waarbij u aangaf dat er sprake was van een "cultuur van 6 minnetjes".
Die uitspraak is blijven hangen op een niet goed verstane manier. De OSG is één van de belangrijkste elementen in de Texelse samenleving, alle kinderen gaan daarheen. Ik ben ervan overtuigd dat de meeste leraren vreselijk hun best doen en als ze denken dat ik dat niet denk is dat een misvatting. Maar het schoolbestuur heeft zorg over de kwaliteit van de school. Die kan alleen goed zijn als je alles uit de kinderen haalt en op dat punt scoren we in de inspectierapporten niet goed. Daar ging de opmerking van de zes min over. Dat verzin ik niet zelf, dat komt uit de inspectierapporten en dat hebben we serieus te nemen, want je wordt erop afgerekend. Het zijn misschien grote woorden, maar je moet kinderen op school een goede basis meegeven voor hun leven.
Welke kant gaat het op met de OSG. Het VMBO is dit schooljaar veranderd en je hoort soms dat er mogelijk vakken gaan verdwijnen?
Daar kan ik nog niets over zeggen. Er wordt met man en macht gewerkt aan een goed reddingsplan. Er komen minder leerlingen en de vraag is hoe we in de toekomst een brede school in de lucht houden met de kwaliteit die we willen en dat moet dan ook financieel te doen zijn. Dat is een moeilijke opgave. Ik ben wel blij dat de verandermanager op de OSG goed valt en goed werk doet. Ik heb er vertrouwen in dat het de goede kant op gaat.
Maar vakken die verdwijnen?
Dat is niet te zeggen. Dat hangt er ook vanaf hoe vernieuwend je wil zijn. Het is te simpel om te zeggen dat het ene vak wel en het andere vak niet zal blijven. Het is een lastig dossier dat dit schooljaar verder zijn beslag moet krijgen.
Hoe staat het met de ontwikkelingen op het gemeentehuis. Er zou rond deze tijd een formatieplan moeten liggen waarin staat welke taken de gemeente uitvoert en welke bezetting daarvoor nodig is.
Dat plan is in afwachting van het adviesrecht van de ondernemingsraad en wordt dit jaar niet meer afgrond. Maar het is een belangrijke slag die er komt. Hoeveel mensen hebben we nodig om onze taken uit te voeren en welke kwaliteiten moeten we daarvoor in huis hebben. Het is iets dat niet alleen de gemeente aan de hand heeft, maar ook andere instanties en grote organisaties op het eiland. Alles moet herijkt worden om zo efficiënt mogelijk te werken. Dat betekent ook dat er veel mensen zijn met zorgen over de toekomst. Dat is vervelend en als burgemeester kan ik die zorgen helaas niet wegnemen. Dat geldt voor eigen medewerkers, maar ook voor werknemers elders op het eiland en mensen met een eigen bedrijf. Het is allemaal minder comfortabel.
2014 gaat nog niet het jaar worden waarin dingen beter gaan?
Ik krijg de indruk dat landelijk met man en macht wordt geprobeerd een positief gevoel in de lucht te krijgen, maar het is allemaal nog heel broos. Het goede van de situatie is dat je wordt gedwongen naar jezelf te kijken om te vernieuwen en scherper te worden, maar het vergt veel van mensen en dat is niet prettig.
We zijn zelf met de veranderingen bezig om de bewoners van Texel goed te bedienen. De gemeente wordt gecontroleerd op de kwaliteit van de dienstverlening en daarbij is het de vraag of wij dat als kleine zelfstandige gemeente kunnen uitvoeren. Als we dat niet goed zouden doen, krijgen we te horen "sorry, je bent te klein en je kunt het kennelijk niet".
Als college zijn we momenteel ook bezig met een grote eindejaarsschoonmaak. We bekijken wat er nog hangt aan langslepende discussies die een keer moeten worden opgelost en afgesloten. Dat doen we om de gemeente een goed werkende organisatie te laten zijn. We proberen alles af te handelen, ook zaken die nog van vorige colleges zijn en die we nu als onze verantwoordelijkheid beschouwen. Het gaat om zaken die telkens weer terugkomen. We willen bekijken of er werkelijk reden tot klagen is of niet. Het gaat niet om zaken die bij de rechter zijn; die zijn dan al op een goede manier in behandeling.
Waar kijkt u met trots op terug?
Dat het in 2013 gelukt is om Waalenburg af te ronden en dat het gelukt is de gewenste dijkversterking bij de PH-polder voor elkaar te krijgen. Veiligheid is toch de kern van het werk van een burgemeester. Door te blijven aandringen, is ook het ruimtebeslag van de verbetering van de verdere Waddendijk kleiner geworden. Daarvoor zou eerst 17 hectare land sneuvelen en dat is teruggebracht naar negen. Ik ben ook trots op "Sail Texel".
Om nog even terug te keren naar de verkiezingen, wat verwacht u daarvan?
Ik hoop dat zoveel mogelijk Texelaars gaan stemmen en daarbij heel goed kijken waar een partij echt voor staat.
