Redelijkheid, billijkheid en rechtmatigheid
'Wij kijken naar redelijkheid, billijkheid en rechtmatigheid. Dan kan de balans wel eens meer naar rechtmatigheid toe gaan.' Aldus Hans Roeper, voorzitter van de Bezwaarschriftencommissie. Hij zetelt inmiddels 27 jaar in de commissie, Gerard Weijers iets meer dan twintig jaar.
Wie het niet eens is met een beslissing van het college van b en w kan bezwaar aantekenen. 'Wij zijn het voorportaal van de rechtsbescherming', vertelt Hans Roeper, tijdens zittingen bij toerbeurt geflankeerd door oud-politici Gerard Weijers en Arthur Oosterbaan en sinds drie jaar ook twee leden van de overkant, Mia Dröge en Marcel Louwe. Monique de Boer-Wijnhoff en Marc Oosterdijk voeren het secretariaat. Eens per maand houdt de commissie hoorzittingen. Allerlei kwesties passeren de revue, veelal op gebied van ruimtelijke ordening, maar ook geweigerde subsidies, verkeersbesluiten en zogeheten WIZ-zaken (Werk, Inkomen en Zorg). De commissie brengt advies uit aan b en w. 'Het gebeurt maar zelden dat we het niet met elkaar eens zijn', vertelt Gerard Weijers. Er is wel eens discussie, bijvoorbeeld hoe we een bepaald zin moeten formuleren. Maar altijd komen we tot een unaniem advies.'
Het bezwaar kan gegrond zijn, niet gegrond, of gedeeltelijk gegrond, dat is ook een mogelijkheid. Dit advies gaat naar het college van b en w, dat uiteindelijk een besluit neemt. Hans: 'Ze kunnen het advies opvolgen, wat ze meestal doen, of niet. Volgen ze het niet op, dan moeten ze daar gegronde redenen voor hebben.
De Bezwaarschriftencommissie is onafhankelijk, wat onder meer betekent dat er geen raadsleden in zitten. 'Vroeger was dat anders', vertelt Hans. 'De commissie was voorheen samengesteld uit raadsleden. Soms had ik het idee dat de besluitvorming in de raad in de commissie werd overgedaan. Het leek net een Poolse Landdag. Later werd er steeds meer op gezinspeeld dat de commissie onafhankelijk moest zijn. Bij de invoering van het duale stelsel zijn alle commissies onder de loep genomen.' In 2002 kreeg de commissie een onafhankelijk voorzitter en sinds 2010 zitten er geen raadsleden meer in en zijn de twee overkantse leden er bij gekomen. Dat het twee juristen zijn is niet toevallig. Hans: 'De besluitvorming is veel juridischer geworden. Toen ik begon had de gemeente één jurist, moet je nu eens kijken hoeveel er hier rondlopen. Als commissie kijken wij naar redelijkheid, billijkheid en rechtmatigheid. De balans is wel meer naar de rechtmatigheid gegaan. Vroeger zag je hier nooit advocaten, nu steeds vaker. Soms, als ze hun riedel afsteken, denk ik wel eens: wat haalt dit uit? Het is een gevolg van de juridisering. Bepaalde dossiers, zoals het personeelsverblijf aan de Krimweg, komen hier meerdere keren voorbij. Als commissie proberen we daarin een consistente lijn te kiezen. Maar het college heeft enkele malen contrair gehandeld (het advies niet opgevolgd). En zo zien we ze hier weer terug. Soms sturen we aan op mediation, mits daar de ruimte voor is. Dat merk je snel genoeg.'
Menig bezwaar bereikt overigens niet de commissie. Monique: 'WIZ-, WMO- en Sociale zaken proberen we altijd in het voortraject op te lossen.' Marc: 'Bij elk bezwaar kijken we eerst wat er is misgegaan en of ergens ruimte zit. We gaan dan in overleg met de betreffende afdeling en kijken wat er aan de hand is en wat er mogelijk is.' Monique: 'Als mensen een uitkering hebben aangevraagd en ze krijgen hem niet, dan kunnen ze dat als onrecht ervaren. Het kan natuurlijk dat er een fout is gemaakt, maar het kan ook zijn dat mensen het niet begrijpen.' Hans: 'Soms is het moeilijk uit te leggen. Waarom krijgt de buurvrouw wel een traplift en ik niet? Dit soort gevallen is veel subjectiever dan het verlenen van een bouwvergunning, waar de kaders duidelijk zijn.' Opvallend is dat er dit jaar geen enkel bezwaar is ingediend tegen een WMO-besluit. Monique: 'De gemeente investeert veel in kwaliteitsverbetering.' Hans: 'Het gros van de besluiten is in orde. De uitzonderingen komen hier terecht. Het blijft mensenwerk, maar van grote misstanden is geen sprake.'
Een stelling die door cijfers wordt bevestigd. In 2012 werden 92 bezwaarschriften ingediend. In slechts twee gevallen leidde dat tot een ander collegebesluit. Hans: 'Wij kunnen nog zoveel begrip hebben, maar de criteria waarop besluiten zijn gebaseerd kunnen wij niet veranderen. Maar op de hoorzitting komen wel alle pijnpunten op tafel. De gemeente en de bezwaarmakers horen elkaars argumenten. Dat geeft verduidelijking en zorgt voor wederzijds begrip.'