Om de vlag uit te steken, beklom Johannes Baas de toren van Oudeschild langs de buitenkant.
Om de vlag uit te steken, beklom Johannes Baas de toren van Oudeschild langs de buitenkant. Foto:

Illegaal vlagvertoon in Oudeschild

Terwijl de Franse bezetting het nog voor het zeggen had en de oorlogsschepen voor de kust lagen, waagde Johannes Baas uit Oudeschild het toch de Nederlandse vlag uit te steken op de toren van de kerk van Oudeschild.

Baas verrichtte deze daad van protest, die hem een zeer zware straf had kunnen opleveren, op 19 november 1813, een van de eerste dagen van de opstand. De 22-jarige zeeloods beklom de toren aan de buitenkant en ontrolde de vlag op de spits. Als reactie hierop zond admiraal Ver-Huell, die het commando over de stelling van Den Helder voerde, het korvet Venus naar het eiland met een escorte van niet minder dan twaalf kanonneerboten. Voor Oudeschild aangekomen, werden alle stukken geladen en op het dorp gericht. Onder deze dreiging sommeerde de commandant, luitenant Bronovo, de bevolking de Nederlandse vlag te strijken, die ze volgens de wet niet eens in hun bezit mochten hebben. 'Als er een Franse officier in Den Helder had gezeten, had deze ongetwijfeld orders tot vuren gegeven', zei hij. Zeeloods Klaas Gomes diende hem van repliek: 'Wat mij betreft, schiet je de hele boel plat, maar er is hier helemaal geen oproer. We hebben de vlag uitgestoken omdat mijn dochter in de ondertrouw is gegaan en we hebben geen Franse vlaggen om uit te steken.' Maar evengoed haalden de Oudeschilders bakzeil. De vlaggen binnen gehaald en de Franse wapenborden weer teruggehangen. Tenminste, zolang Bronovo voor de kust bleef patrouilleren. Maar toen hij twee weken later in verband met ijsgang noodgedwongen een goed heenkomen zocht in de haven van Den Helder, werden de vlaggen weer tevoorschijn gehaald. Vijftig jaar later, bij de herdenking in 1863, was Baas eregast in Oudeschild. Inmiddels woonde de gepensioneerde loods in Den Helder, maar hij werd feestelijk ingehaald met de voor de gelegenheid versierde stoomboot 'Texel' en op de haven door een menigte opgewacht. Na een feestelijke avond in de Zeven Provinciƫn ging het de volgende dag in optocht naar de kerk, waar Baas de vlag kreeg overhandigd die hij vijftig jaar eerder had uitgestoken. Hoewel hij er op aandrong de toren ook ditmaal langs de buitenkant te beklimmen, waren de aanwezigen daar niet voor en beklom hij de toren ditmaal via de trap.