Onderzoeker Jouke Veldstra van Acacia Water bij de proef met zoetwaterberging.
Onderzoeker Jouke Veldstra van Acacia Water bij de proef met zoetwaterberging. Foto: Foto Alphine Smit-Bakker

Eerste resultaat proef met zoetwaterberging

Het idee is simpel: verzamel water dat in de winter valt in een groot bassin en laat dat in de droge tijd naar de gewassen vloeien. De bevloeiing gebeurt via een ingenieus, computergestuurd systeem. De proef leert dat hyacintenbollen groter zijn door het gebruik van regenwater uit het bassin dan de bollen die dit water niet kregen. Ook de suikerbieten hebben in de zomer profijt gehad van het proefsysteem.

Het betreft een meerjarige proef. Doel is het uitwerken van een methode waarmee agrariërs zelf kunnen voorzien in hun zoetwaterbehoefte en droge periodes kunnen overbruggen. 'Deze proef is noodzakelijk om economische schade voor bollentelers door verzilting en droogte te voorkomen. De proef draagt bij aan het opdoen van kennis en ervaring en die delen we met agrariërs', zegt gedeputeerde Joke Geldhof. Na bijna een jaar zijn de eerste resultaten bekend. Met name de suikerbieten profiteerden van het zoete water. Dit blijkt uit de omvang en kwaliteit van de bieten. Ook hyacintenbollen zijn positief beïnvloed. De capaciteit van het bassin is ruim voldoende gebleken voor de waterbehoefte van het proefperceel. De pilot loopt tot eind 2014. Er komt een extra proefveld, waarbij ook meststoffen worden toegediend via de druppelslangen en een gebruikersvriendelijker versie van het 'dashboard' waarmee de bollenteler het systeem aanstuurt. Er komt meer duidelijkheid over de terugverdientijd. Tulpen, suikerbieten, maïs en hyacinten worden in 2014 onderzocht.

Smit teelt zelf geen hyacinten, wel tulpen. Ook die zaten het afgelopen jaar in de proef, maar daarover wordt in het persbericht van de provincie niet gerept. Teler Hans Smit: 'Tulpen zaten er inderdaad bij, maar die proefveldjes zijn niet apart gerooid. Daar heb ik me ook wel over verbaasd. Dit is een project van de provincie, maar er bleek geen budget meer te zijn voor dit laatste stukje werk. Jammer als je er al zóveel geld in steekt. Zelf zitten we in de zomer tot over onze oren in het werk en hebben geen tijd die proefveldjes apart te rooien en te verwerken. Wel is het zo dat door het natte en koude voorjaar het geen optimaal seizoen was om de verschillen te meten. Aan het tulpengewas kon ik weinig verschil tussen de verschillende veldjes zien.' Wat vorige winter goed lukte is om overtollige neerslag op het perceel via de drains in het bassin te pompen, gaat dit jaar aanzienlijk moeizamer. 'Er valt veel regen, maar het meeste water dat uit de grond wordt opgepompt is brak. Dat komt niet in het bassin, waar wordt automatisch via de sloot afgevoerd. Vorig jaar was dat niet het geval. Zo zie je maar weer, je kunt alles regelen, maar de natuur blijft de baas.'

Het onderzoek van de provincie wordt geleid en uitgevoerd door Oranjewoud en Acacia Water, Alterra Deltares en DLV Plant. Betrokken zijn verder HHNK, LTO Noord, KAVB, gemeente Texel, Waterwerkgroep Texel en Broere Beregening bv.