Schade in een perceel wortels bij Utopia, aangericht door ganzen. Circa 90 procent van de oogst is verloren.
Schade in een perceel wortels bij Utopia, aangericht door ganzen. Circa 90 procent van de oogst is verloren. Foto: Lia Duinker

Groeiende scepsis over aanpak ganzenschade

De schade door ganzen moet terug naar het niveau van 2005. Om ganzen en schade te reduceren werkt de Faunabeheereenheid (FBE) aan een planmatige aanpak. Betrokkenen krijgen hiervoor de beschikking over een 'gereedschapskist aan middelen'. 

Die boodschap had Albert Hooijer, provinciaal bestuurslid van landbouworganisatie LTO, voor de Texelse boeren en jagers tijdens de najaarsvergadering van LTO. Het verhaal van Hooijer werd met scepsis en argwaan ontvangen. 'Is die gereedschapskist wel voldoende gevuld om de schade omlaag te brengen?', luidde de vraag. Joke Geldorp, voorzitter van de FBE in Noord-Holland: 'Het instrumentarium is voldoende, maar het doel zal niet in één jaar worden bereikt. Eerder vijf, zes of zeven jaar.' Met andere woorden: boeren, maar ook natuurbeheerders, zijn nog lang niet verlost van de ganzenproblematiek, die al een jaar of twintig speelt. Maar zo moeilijk kan het niet zijn?, oordelen boeren en jagers. Breng de populatie zo snel mogelijk terug naar 200 broedparen, het aantal in het oude faunabeheersplan. Dat gaat niet gebeuren. De G7, een landelijk overleg waarin onder meer LTO, natuurbeheerders, Vogelbescherming en het IPO zijn vertegenwoordigd, heeft afgesproken dat de schade terug moet naar het bedrag uit 2005: €0,5 miljoen. Want over aantallen worden betrokken partijen het nooit eens. Momenteel wordt €1,5 miljoen uitgekeerd. Dat betreft overigens de directe gewasschade, de werkelijke (economische) schade is veel hoger, ongeveer het dubbele. Maar economische schade wordt niet vergoed. De laatste berichten zijn zelfs dat de schadeuitkering omlaag gaat (of het eigen risico omhoog) omdat er onvoldoende dekking is. Onvoldoende geld voor schadevergoeding, maar er blijven wel miljoenen aan de strijkstok hangen doordat zóveel ambtenaren zich er mee bezighouden, klonk een verwijt. 'We willen ganzenbeheer, geen schadevergoeding.' De oplossing is volgens boeren en jagers: eieren prikken, afschieten en vangen. Mocht men besluiten tot vangen, wat de meeste zoden aan de dijk zet, dan is er nog een probleem: De laatste berichten zijn dat de ontheffing voor gebruik van dodingsmiddel CO2 er in 2014 (weer) niet komt.

Er is nog een probleem: de ontheffing die nodig is om ganzen af te schieten. De FBE schrijft sinds kort gebruik van het Faunaregistratie (FRS) systeem voor, maar de Wildbeheereenheid in Noord-Holland wil daar niet aan, omdat privacygegevens niet veilig zouden zijn. Dat laatste werd maandagavond bestreden, zoals ook de geringe gebruiksvriendelijkheid werd tegengesproken. Maar ervaringen op Texel zijn anders, volgens betrokkenen duurt het nog een week alvorens de ontheffing binnen is, een periode waarin ganzen frank en vrij hun gang kunnen gaan.

Het was de zoveelste vergadering over ganzen, merkbaar was dat bij menig boer het vertrouwen in een goede afloop tot een minimum is gedaald. Maar uit het (G7-) overleg stappen is volgens Hooijer geen optie. 'Dat geeft een vrijbrief om het budget voor ganzenbeheer met €5 miljoen te korten.' Hij deed een beroep op saamhorigheid. 'Er zijn partijen die belang hebben bij verdeeldheid onder boeren.' Volgens hem zal het G7-akkoord uiteindelijk goed uitpakken. Het laatste woord was voor Alfons Kuip, die de beloftes vergeleek met een worst die wordt voorgehouden, maar hoe er door eigen risico en andere factoren zóveel plakjes vanaf gaan dat er precies niets overblijft.