Achter de schermen
Groot, groter, grootst. Fusies, overnames en schaalvergrotingen zijn aan de orde van de dag, klein is ouderwets en uit. Zo horen wij als zelfstandig operende lokale krant tot de laatste der Mohicanen. Menig collega-hoofdredacteur aan de overkant zwaait de scepter over tientallen lokale nieuwsbladen.
Toch hoop ik van harte dat het hier nog lang zo blijft, zoals ook Texel, ondanks alle bestuurlijke perikelen, zijn zelfstandigheid behoudt. Zo'n superprovincie, daar komt ook alleen maar ellende van. Groter is namelijk niet altijd beter, integendeel. In die overtuiging werd ik gesterkt tijdens de lezing van prof. dr. Herman Pleij. Hij sprak over de verhouding tussen vorstenhuis en bevolking, maar doceerde meteen economie. Zijn stelling was dat Nederland vanaf de late Middeleeuwen een vooruitstrevende natie was die innovaties voortbracht waar de rest van de wereld een puntje aan kon zuigen. Voorloper waren we op allerlei gebieden, zoals scheepsbouw, gemalen, molens, we liepen zelfs voorop bij de vorming van een koloniaal imperium, al wordt over dat laatste inmiddels anders gedacht. Dat succes kwam volgens Pleij doordat Nederland aanhangers zijn van decentralisme en samenwerking. Die decentrale, kleinschalige aanpak bracht met zich mee dat iedereen meedeed. En doordat iedereen meedeed en meedacht, ontstonden er allerlei ideeën, wat leidde tot innovaties.
Hoe zit dat bij ons? Aan ideeën geen gebrek. Neem onze lokale trots: TESO. Een oproep voor suggesties voor de nieuwe veerboot leverde de onwaarschijnlijke hoeveelheid van 600 ideeën op. Zóveel verbeterpunten voor een schip, ik hoorde laatst iemand zeggen. 'Was die vorige dan zó slecht? Voortschrijdend inzicht heet dat, maar het geeft wel aan dat hier volop wordt meegedacht, geparticipeerd. Die participatiesamenleving bestaat hier al lang. Jammer dat de regering bij monde van onze koning er, in één adem met een reeks van pijnlijke bezuinigingen, zo'n negatieve lading aan gaf. 'Participatie is juist positief', zei Pleij. TESO is het bewijs, maar er zijn meer voorbeelden. Zolang we ons maar betrokken voelen en dat gaat het best in kleine verbanden. Zoals hier bij de krant, of in al die kleinschalige, al dan niet familiebedrijven. Het gevoel dat je zelf wat hebt in te brengen. Pleij: 'De kracht van Nederland is wat van beneden komt. Mobiliseer de werkvloer, dan heb je een enorm vruchtbare denktank.' Probleem is dat het contact met de werkvloer in grotere organisaties steeds slechter wordt. Door schaalvergroting. Megalomanie noemde Pleij het. Instellingen waar 50 procent van het personeel manager is. Met als bijkomstigheid allerlei misstanden, zoals bij hogescholen en in de zorg, overigens niet op Texel. Dus laten we hier het huussie bij 't Skuurtje houden en niet meedoen aan die grootheidswaanzin.
Gerard Timmerman