Maarten 't Hart geeft uitleg over het onderhoud van grafmonumenten.
Maarten 't Hart geeft uitleg over het onderhoud van grafmonumenten. foto: Pip Barnard

Gemeente geeft subsidie voor

onderhoud grafmonumenten

De Historische Vereniging krijgt de komende vijf jaar jaarlijks €1000,- subsidie voor het onderhoud van grafmonumenten. Dit werd donderdag bezegeld met een kleine plechtigheid op de begraafplaats rond de kerk van Den Burg.

Het begon allemaal met een rapport, een lijvif rapport, een inventarisatie van de grafmonumenten op het eiland. Een werkgroep van de Historische Vereniging, onder leiding van Maarten 't Hart en Jacques Dijt, stelde criteria op en beschreef de monumenten die historische waarde hebben. Dit alles om te voorkomen dat historisch belangrijke grafmonumenten vernietigd worden als er geen rechthebbenden meer zijn. De werkgroep verdeelde de monumenten in drie categorieën. Een klein deel, waaronder ook bijvoorbeeld alle oorlogsgraven zijn ingedeeld, valt onder een speciale monumentenregeling en zal door de gemeente onderhouden worden, ook als er geen rechthebbenden meer zijn. Daarnaast zal het merendeel van de graven na verloop van tijd - als er geen rechthebbenden meer zijn of de rechthebbenden geen grafrechten meer betalen - worden geruimd. Als dit te gebeuren staat, worden de graven ruim van tevoren voorzien van een melding, zodat rechthebbenden zich nog tijdig kunnen melden om ruimen eventueel te voorkomen of te beslissen wat er met het grafmonument (de 'grafzerk') moet gebeuren.

De werkgroep voegde hier nog twee soorten monumenten aan toe. Ten eerste de monumenten die een bepaalde stijlperiode markeren. Dat kunnen graven zijn met bepaalde ornamenten, opschriften of vormen. Daarbij wordt geen onderscheid gemaakt naar oud en nieuw, ook een grafmonument uit het afgelopen jaar kan op deze lijst terecht komen. Deze monumenten zijn het waard om bewaard te blijven omdat ze een bepaalde cultuurperiode vertegenwoordigen. Ook wordt uiteraard geen onderscheid gemaakt naar religie of achtergrond. Daarnaast pleit de werkgroep voor het instandhouden van monumenten die de graven van historische personen markeren. Dat kunnen oud-burgemeesters zijn, artsen of anderen met grote (maatschappelijke) invloed. Uiteraard gaat het hier altijd om graven waarvan geen rechthebbenden meer zijn. Anders hebben zij het laatste woord.

Maar op het moment dat een graf geruimd gaat worden, kan de inventarisatie van de Historiche Vereniging helpen te bepalen welk monument bewaard zou moeten worden en welk niet. 'Daarmee houden een overzicht in stand van de begraafcultuur op het eiland', meent Maarten 't Hart.

De subsidie die nu is toegekend, is bedoeld voor het herstel aan grafmonumenten met historische waarde. De werkgroep, die naast ';t Hart bestaat uit Mary Veltkamp en Hans de Ruijter, werkt wekelijks enkele uren aan het schoonmaken van de stenen en het bijwerken van de belettering. Met het geld van de subsidie kunnen niet alleen de materialen worden betaald, maar kunnen on gebroken stenen worden gelijmd. 't Hart heeft de techniek voor het onderhoud van grafmonumenten en het lijmen van stenen opgedaan tijdens werkzaamheden in Polen.

Hoewel de uitreiking van de subsidie werd bezegeld op de begraafplaats in Den Burg, is het zeker niet de bedoeling dat de werkzaamheden tot deze begraafplaats beperkt blijven. 'Integendeel', legt 't Hart daar de nadruk op 'alle begraafplaatsen op het eiland komen in aanmerking.' Maar het rapport van de Historische Vereniging (wat te vinden is op de website van de gemeente) is lang. Te verwachten is dat de werkgroep de komende jaren nog werk heeft.