Concurrentie brengt Doeksen in problemen
Een prijzenoorlog, weggekaapte passagiers, financiële zorgen, beperking van de dienstregeling en bezuinigen op de service. Het is realiteit bij Rederij Doeksen, die de veerdienst onderhoudt met Vlieland en Terschelling. Kan zoiets op het Marsdiep?
Na decennia van alleenrecht van Doeksen, heeft de rederij in de hoedanigheid van Eigen Veerdienst Terschelling (EVT) sinds kort een geduchte concurrent. Deze in 2005 opgericht nieuwkomer die sinds 2012 met veerboot Spathoek een veerdienst onderhoudt tussen Harlingen en Terschelling, snoept in de vier cruciale zomermaanden een kwart van de reizigers bij Doeksen vandaan. 'Met dumpprijzen', stelt Doeksen-directeur Paul Melles. Met als gevolg dat Doeksen in financieel zwaar weer is beland. 'De continuïteit van ons bedrijf kan al tegen eind 2013 in gevaar komen', aldus Melles. Om het hoofd boven water te houden, voert de rederij bezuinigingen door. De tarieven gaan omhoog, de dienstregeling wordt versoberd en er wordt niet tot nauwelijks meer geïnvesteerd. Het aantal afvaarten van en naar Vlieland en Terschelling gaat omlaag.
Melles spreekt over 'unfaire verhoudingen'. Hij doelt op EVT die volgens hem de krenten uit de pap haalt. 'Nu de zomer voor de deur staat, voert zij op drukke dagen het aantal afvaarten op, maar van 8 januari tot 1 maart heeft de EVT-boot niet gevaren.' EVT is opgericht uit onvrede met de dienstverlening van Doeksen. Melles: 'Daar herken ik wel iets van, dat de rederij monopolistische trekjes vertoonde in de jaren negentig. Daar moest ook echt verandering in komen (...) Doeksen had ook wel een schop onder z'n kont nodig en natuurlijk word je dan wel geholpen door de druk vanuit EVT. Maar we zitten nu niet meer te wachten op EVT. Het werkt nu remmend.' Cruciale factor in de komst van EVT is de concessiewetgeving. Melles zette in 2007 zijn handtekening onder een Openbaar Dienstcontract (ODC). EVT: 'In dat ODC was een mogelijkheid voor medegebruik opgenomen', stelt EVT. Concurrentie dus. Melles vreest voor de continuïteit voor de veerdienst. Hij doet een beroep op de staatssecretaris een eind te maken 'aan deze waanzin'. 'Niemand wil een gevecht in de veerdienstmarkt.' Het wachten is op een uitspraak van het College van Beroep voor het Bedrijfsleven (CBb), op basis van antwoorden van het Europese Hof. In ieder geval tot die tijd mag EVT blijven varen.
De situatie kent parallellen met Texel. Ook TESO werd ooit opgericht uit onvrede met de bestaande bootdienst (Alkmaar Packet). EVT zegt de structuur van TESO als voorbeeld te hebben. Maar waar TESO 3.500 aandeelhouders (van wie de meeste ook gebruiker zijn) heeft, heeft EVT er tot dusver 21.
Ten slotte: kan op het Marsdiep iets soortgelijks gebeuren? Dat is onwaarschijnlijk, maar TESO-directeur Cees de Waal volgt de ontwikkeling met meer dan gemiddelde interesse. Feit is dat TESO in 2008 is vrijgesteld van de concessiewetgeving. De situatie hier is dus in feite ongewijzigd ten opzichte van hoe die tot 2008 is geweest. Toenmalig staatssecretaris Huizinga: 'Doel van de concessiewetgeving is om continue, betrouwbare veerverbindingen naar de Waddeneilanden te waarborgen. Ik ben van mening dat er voldoende reden is om aan te nemen dat het doel van continue en betrouwbare, kwalitatief goede veerverbinding in het geval van Texel ook zonder concessiewetgeving wordt gehaald.'