De koning te rijk in Het Noorden
Voor menig Leidenaar is Texel een uithoek. Niet voor Jacques Wirtz, die naar Het Noorden verhuisde. Hij is er de koning te rijk, maar heeft nu wat anders aan zijn hoofd. Hij schreef het historisch spel van Oosterend Present en is bijna dag en nacht in touw.
De beschutte tuin aan de Stuifweg waar Jacques Wirtz en Judy Weggelaar acht jaar geleden vanuit Leiden neerstreken is als een oase in de weidse polder. Veel bloemen, planten, bomen, struiken en dieren en het geurt er naar de zomer. Ze houden van hun tuin en zijn graag en veel buiten. Ook taal is hier een regelmatig onderwerp van gesprek. Zij studeerde Nederlands, hij Engelse Taal en Letterkunde. Jacques: 'Ik ben altijd met tekst bezig geweest.' Hij begon als hoofddocent, groeide door tot cursuscoördinator om zijn loopbaan bij de LOI te eindigen als senior projectleider. 'Ik begon met het opzetten en onderhouden van cursussen Engels. Later kwamen daar andere cursussen bij. Ik heb dertig jaar bij de LOI gewerkt. Toen het saai dreigde te worden kreeg ik het aanbod voor de LOI samen met hogeschool Windesheim schriftelijke lerarenopleidingen te maken. Ik heb ook een opleiding Theologie opgezet. Erg leuk, er zitten veel maatschappelijk relevante elementen in de opleiding en ook filosofie.'
Over hun keus voor het eiland: 'Judy ging van jongs af aan naar Texel op vakantie.' Wijzend naar de tuin en de geiten, kippen en andere dieren in hun weiland achter het erf. 'Judy wilde altijd dieren en de tuin had ook haar grote liefde. Toen ik met prepensioen ging dachten we eerst aan Walcheren, maar het werd Texel. Een uithoek? Onze kinderen voelden het eerst wel zo, maar nu zijn ze allemaal gek van het eiland. We zochten een huis. Toen de makelaar belde was Judy met een vriendin op Texel. Ze ging langs en was er meteen verrukt van. ''Ik heb nu toch een plekje gevonden'', zei ze. Het kwam veel te vroeg, ik had mijn baan nog niet opgezegd. Maar ik was er ook gek van. De onderhandelingen voerden we op de terugweg in de auto. Dat was acht jaar geleden.'
'We raakten snel ingeburgerd. In 2008 meldde ik me aan voor de poldercommissie van Oosterend Present. Als penningmeester leerde ik veel mensen kennen. Bij het etentje na afloop zaten we hier met 22 man. In de aanloop van deze Oosterend Present raakte ik met Daan (van Loenhout) en Ewald (Witte) aan de praat. Of het historisch spel niet wat voor mij was? Daan bracht mij in contact met Aya (Düring , die het spel regisseert). ''Wie schrijft dat stuk?'', was toen de vraag. Ik had wel ervaring met schrijven. Voor cursussen schreef ik tussen de tekst nogal wat dialogen en deed redactie- en coördinatiewerk. Voor het stuk waren er al ideeën. We hebben ervoor gekozen het in de Franse tijd te laten spelen, ook vanwege de aankleding. Ik heb me georiënteerd op die tijd. Ik leende het boek 't Lant van Texsel van JaapKees (Drijver) en raadpleegde internetbronnen. Ik las over de verovering van de Schans op de Fransen, die echt door Oosterenders is ingenomen. Dat was een mooie setting.' Zo ontstond 'Opstand in Oosterend', over hoe de Oosterenders de Fransen verdreven, precies 200 jaar geleden. 'Ik bedacht drie verhaallijnen, over smokkelaars, een semafoor en een liefdesverhaal. Een semafoor is een mast met ballen waarmee boodschappen pijlsnel werden doorgeseind. Ik had geen idee dat het bestond, veel moderner dan ik dacht. Als je schrijft moet je in de scène zitten, het plaatje voor je zien. Anders kloppen de dialogen niet. Ook de positie van de personages moet goed zijn. De timing moet kloppen en het moet uitvoerbaar zijn. Er doen tweehonderd spelers mee en om die allemaal een rol te geven heb je veel scènes nodig. Dat alles maakt het gecompliceerd, maar wel erg leuk om te doen. Ik heb het de decorjongens niet makkelijk gemaakt. Ze bouwen wat af. Smokkelaars hebben een schip nodig. Dat maken ze in de schuur bij Ewald. Ik dacht dat ze een botter bouwden, maar nee, het was een blazer, met een iets hogere voorplecht. Hij wordt groot, er moeten vier man in kunnen. De Schans , ook een hele klus. De kleding wordt ook prachtig. En dan is er nog de muziek.'
Al geruime tijd zijn de repetities aan de gang en onlangs zijn de geluidsopnames gemaakt. Hierbij heeft Jacques een coördinerende en assisterende rol. 'Aya doet de regie erg goed, je kunt merken dat ze ervaring heeft.' Bijna dag en nacht zijn ze ermee in touw. Gekscherend: 'We hebben al vastgesteld dat we na afloop in een diep gat zullen vallen.'
Gerard Timmerman