'Visserij heeft niet meer het alleenrecht'
'Vissers hebben lange tijd het alleenrecht gehad op de zee. Maar er komt meer maatschappelijke aandacht voor het beheer. Dan kun je als visserij niet wegkijken. Als vissers zich meer plooien naar de maatschappelijke omgeving, krijgen ze meer steun.'
Aldus reageert ir. Ronald Lanters van bureau Wing op de noodkreet van garnalenvissers over sluiting van hun vangstgebieden als gevolg van het VIBEG-akkoord. Lanters is geen partij, wel weet hij wat er speelt. Als projectleider werkte hij met visserij- en natuurorganisaties en de overheid aan de ontwikkeling van een gezamenlijk toekomstbeeld voor de visserij.
'Het Vibeg-akkoord is gemaakt in samenspraak met vissers, er is daarbij zo veel als mogelijk rekening gehouden met de visserijbelangen. Ik snap de emotie en het doet absoluut pijn. Maar destijds is geprobeerd het ruimtelijk beleid, gegeven de bestuurlijke afspraken, zo optimaal in te richten.' Over de klacht van vissers dat terwijl het onderzoek nog niet is afgerond, er wel gebieden op slot gaan stelt Lanters: 'In het VIBEG akkoord is er sprake van een omgekeerde bewijslast voor de sluiting van gebieden. Alleen als onderzoek aantoont dat de visserij geen effect heeft op het bodemecosysteem, kan worden besloten de sluiting voor gebied II op te heffen. Dat is op z'n vroegst vanaf 1 januari 2015 mogelijk.'
Monique van de Water, die namens de natuurorganisaties (NGO's) aan tafel zat bij de bespreking van het VIBEG-akkoord. 'We spraken onder meer over vangstgebieden met veel natuurwaarden die schade leden door de visserij. Afgesproken is dat bepaalde gebieden voor een jaar afgesloten zouden worden. In die tussentijd zou onderzoek plaatsvinden. Dat onderzoek is vertraagd doordat vissers door de proefvakken zijn gevaren'
Over het akkoord: 'Als vissers het chantage noemen (omdat ze anders geen vangstvergunning krijgen), dan zeg ik dat het een deal is. Beide partijen heb iets teogezegd en er iets voor terug gekregen. De NGO's hebben toegezegd bij voorbaat geen bezwaar tegen vangstvergunningen aan te tekenen. Wij hebben de vissers gesteund over hoe ze gecompenseerd worden, zodat zij hun werk kunnen uitvoeren. Maar de overheid heeft een heel strikt beleid en stelt geen geld beschikbaar voor visserij die niet gereguleerd is. Je kunt nu wel een visser uitkopen, maar morgen kan er weer een ander beginnen. De overheid is met veel pijn en moeite met een paar miljoen gekomen. Maar dat gaat niet rechtstreeks naar de vissers, ook naar verduurzaming in het algemeen.
Over de 0,8 procent van het totale visbestand dat de vissers zeggen te vangen: 'Bij natuurdoelen gaat het niet om het garnalenbestand alleen, maar ook over het effect van bodemberoering op de totale natuur. Het net zweeft over de bodem en het is onduidelijk welk effect dat heeft. Standpunt van de NGO's is dat de kwaliteit van het ecosysteem moet verbeteren.'
Over kritiek op het moeten aanlanden van alle gevangen vis, ook de ondermaatse. 'Er komt een algemeen verbod om vis terug te gooien in zee. Want er is nu te weinig zicht op wat werkelijk wordt gevangen. Er komt een algemene aanlandingsplicht om te kijken hoe de visserij kan verduurzamen (bijvoorbeeld door aanpassing van de maaswijdte). Van kleine garnalen is bekend dat ze een grote overlevingskans hebben, die zorgt voor groei van het bestand. Ik heb begrepen dat de garnalenvisserij wordt uitgesloten van deze aanlandingsplicht.