wat ik zeggen wou
Meierblis
Veel zogenaamde oude gebruiken zijn pas in de 19de eeuw ingesteld, in de tijd van oplevend nationalisme. De kinderen van dominee Huizinga deden rond 1850 mee aan het opbouwen van de meierblis, in die tijd een gewoon Texels gebruik. De Meierblis bestond echter al lang voor die tijd. Hij werd namelijk op 14 april 1757 verboden - het bewijs dat het gebruik voor die tijd al bestond. In boek 21 (1737-1777) van het archief van de gemeente Texel staat een 'Keure [wet] tegen het Blissen off Meijvuuren Branden, als mede tegens het gans trekken, kat knuppelen en diergelijke Exercitien' waarbij deze gebruiken verboden worden. Baljuw, burgemeesters en schepenen stelden 'dat door soogenaamde blissen off meijvuuren branden, op desen Eijlande veele inconvenienten hebben veroorsaakt tot nadeel en prejuditie van de goede Ingesetenen van dien' en 'dat van nu voortaan geen soo genaamde Meijblissen off Vuuren op Meijavond off andere tijden door jonge off oude Leijden zal werden bij een gebragt off gebrand, op een boete van 6 guldens voor ieder reijs te verbeuren.' Om wat voor ongeregeldheden en ongemakken voor de eigenaars het ging, staat er niet bij - het zal in die tijd niet zo geweest zijn dat het land waarop de blis was geweest voortaan door de door dronken lieden achtergelaten glasscherven onbruikbaar was voor de schapenteelt. Misschien was het vuur overgeslagen op iets wat men niet verbranden wilde. Het verbod werd jaarlijks herhaald. In boek 25 (1805-1808) was het nog steeds van kracht. Zou dat betekenen dat al die jaren geen Meierblis werd gebrand, meer dan 50 jaar? Of zou alleen rond Den Burg, waar het gezag aanwezig was, gehandhaafd zijn en hield men in het buitengebied de traditie in stand?
Men zou het haast denken, want in 1805 werd de boete flink verhoogd: 'Dat door niemand zal vermogen eenige zogenaamde Meij blissen of Vuuren op Meij avonden of andere teiden bij een gebragt Gebrand werden op de Boete van 25 Guldens telken reijse te verbeuren- gelijk ook wel expresselijk op de Boete van 1 Gulden werd verbooden, het door Kinderen of andere ophaalen van Oude Matten, vodden en verdere Materialen tot het branden van gezegde Meijblissen geschikt, als meede het zingen van de daarbij gewoone Liederen en ingevalle deselve Boetens niet betaald kunnen worden, zullen de Contrasenteurs 14 dagen lang te water en te brood werden gelegd.' In dit verbod werden ook de kinderen genoemd die al zingend van 'hooi, stroo en oude manden' en 'hekken en stekken en joten en palen' de rommel bij elkaar haalden. Iets wat al lang niet meer gedaan is hoeft niet zo nadrukkelijk opnieuw verboden te worden.
Op welk moment de Meierblis weer in vrijheid gebrand kon worden, staat nergens, maar misschien is bij het verdwijnen van de Franse overheersing in 1813 alles wat verboden was weer vrijgelaten. Het ging in de oude tijden niet om enorme bulten, door ouderen met auto met aanhanger bij elkaar gebracht, maar om het brandbare afval van de voorjaarsschoonmaak, wat niet heel veel kan zijn geweest. Zo'n vuur was na een uur of wat alweer gedoofd. Dat gaf een heel andere sfeer dan wat de laatste tijd, onder invloed van de feeststemming van Koninginnedag, ontstaan is. Wat dat betreft is het goed dat de Meierblis voortaan weer apart, op de eigen traditionele dag, gebrand zal worden.
Irene Maas,
Alkmaar.