Duurzaam Texel baande paden voor anderen
'Wat doen zij nou eigenlijk', was een vraag die door de jaren regelmatig is gesteld over de Stichting Duurzaam Texel. De makke van de stichting, die de koers heeft verlegd, was dat er de afgelopen jaren veel gebeurde, maar dat niet alles even tastbaar was.
TexelEnergie, Texel als proefgebied voor duurzaamheid of de speciale aandacht van de landelijke duurzame stichting Urgenda voor Texel. Het zijn enkele zaken die vandaag de dag normaal zijn op het eiland en die mede te danken zijn aan de werkzaamheden van de Stichting Duurzaam Texel.
Een blik in de historie leert dat de in 2000 ontstane stichting (voorheen was het de werkgroep Duurzaam Toerisme) het afgelopen decennium veelal wegen voor anderen heeft gebaand, al zal vermoedelijk niet iedereen meteen die koppeling maken.
Dankzij Duurzaam Texel raakte in 2007 Urgenda in Texel geïnteresseerd. Het eiland werd als Icoonproject uitgeroepen. Dat leidde in 2009 tot Texel Arena (een groep betrokken en duurzame Texelaars) die het rapport Texel Geeft Energie opstelde. Dat rapport baande vervolgens de weg voor Texel als proefgebied voor duurzame ontwikkeling zoals een proef met openbaar vervoer op maat waarvoor de provincie vorig jaar anderhalf miljoen euro beschikbaar stelde.
In 2005 kwam via Duurzaam Texel het contact tot stand met Søren Hermansen, de energiecoördinator van het Deense eiland Samsø. Hij leverde onder meer met een lezing op Texel een belangrijke stimulans aan het gedachtegoed dat een eiland zelf voor zijn eigen energie kan zorgen. Dat idee bleef hangen en leidde in 2007 mede tot de oprichting van TexelEnergie door een groep Texelaars.
Duurzaam Texel hielp eveneens mee op het eiland de visie op duurzaamheid te veranderen. In de beginjaren van de stichting was het bijzonder als je je met duurzaamheid bezighield, vandaag van de dag is het eerder bijzonder als je niets met duurzaamheid doet. De stichting organiseerde diverse beurzen over duurzaamheid en bracht geregeld verschillende bedrijfstakken op het eiland bij elkaar om over het onderwerp te praten.
In dat kader had de stichting het voordeel dat het bestuur al vanaf de oprichting bestaan heeft uit vertegenwoordigers van diverse geledingen op het eiland, variërend van Staatsbosbeheer, tot de bouwwereld, de recreatiesector en de gemeente. Dat gaf een breed draagvlak.
Het permanent onder de aandacht houden van duurzaamheid leidde in 2008 mee tot het gezamenlijk ambitiemanifest van de Waddeneilanden om vanaf 2020 zelfvoorzienend te zijn op gebied van energie en water. Daar ging onder meer het Energieplan 2030 van Duurzaam Texel aan vooraf. De jaartallen 2020 en 2030 wilden daarna nog wel eens tot verwarring leiden.
De stichting kent ook minder geslaagde perioden. Zo lukte het niet een voorbeeldwoning voor duurzaam bouwen in Den Burg te krijgen en hetzelfde gold voor een poging de problemen in het Hogeberggebied op te lossen. Die kwam toen weinig verder dan goede bedoelingen.
Geslaagde projecten waren de milieubarometers, andere afvalinzamelingen op recreatieparken, lezingen over duurzaamheid en bespaarstrijden op energiegebied. In 2003 gingen bijvoorbeeld de OSG en de provincie die strijd aan in en 2011 werd nog een soortgelijke bespaarstrijd tussen de dorpen gevoerd.