'niet verschuilen achter een discutabele politiek van na de oorlog'
In reactie op het artikel dat Willem Bakker uit het 4/5 mei comitee is gestapt.
om maar direct met de deur in huis te vallen: De man heeft groot gelijk. De 4/5 mei organisatie is volgens mij bedoeld om de oorlogsslachtoffers te herinneren en wat zij gedaan hebben om ons land (en Texel) weer een toekomst te geven. Naast wat er in de oorlogsperiode in Nederland gebeurd is, is in ons voormalig Nederlands-Indie ook veel gebeurd. Iets dat in velerlei opzicht wordt verzwegen dan wel weggedrukt, denk aan de niet uitbetaalde soldij van de Nederlandse militairen tijdens hun krijgsgevangenschapsperiode en waarbij zij pas na tientallen jaren afgescheept werden met een armzalige 5000 gulden. Zo ook de grote aandacht aan de nationale herdenking op 4 mei en de geringe aandacht aan de bevrijding van Nederlands-Indië in augustus 1945.
Mijn vader, inmiddels al enkele jaren overleden, heeft in 1937 ten tijde van de economische crisis dienst genomen bij het KNIL. Zijn eigen woorden zijn 'wat een prachtige tijd, je had contact met de bevolking, iedereen leefde er in goede harmonie zoals dat de Indonesiërs eigen is.'
Toen brak de oorlog uit en na enige strijd werd het KNIL verslagen door de Japanners. Hij heeft als krijgsgevangene moeten werken aan de beruchte Birma spoorlijn, tot zijn middel in het water gestaan om de zo bekende brug over de rivier de Quai te bouwen. De lijken van medegevangenen werden, in plaats van bielsen, her en der onder de spoorlijn gelegd om zo ervoor te zorgen dat de treinen die er later overheen zouden rijden de kans liepen te ontsporen. Hij vertelde mij ook van de dagelijkse rantsoenen, een puntzakje rijst en dat was het. Bij het aanzien van de 'vliegende forten' van de Amerikanen kregen ze het besef dat de oorlog misschien op zijn eindje liep. En inderdaad, 14 augustus 1945 was dat zover. Direct kregen ze de opdracht van de Nederlandse regering om in Indonesië de orde te gaan handhaven en de oude waarden te herstellen. Uitgehongerd en met verlies van vele kameraden werd hieraan gevolg gegeven. Het is dankzij de Engelsen en de Amerikanen dat er nog enige nazorg was voor de overlevenden van deze Japanse kampen.
Enige tijd later was er de periode van de politionele acties, de oorlog was al afgelopen. Het KNIL werd ingezet om de, zichzelf vrijheidsstrijders noemende bendes, te bestrijden. Deze bendes, vergelijkbaar met de huidige Taliban in Afghanistan, vonden het geen probleem om de eigen bevolking en in hun ogen daarmee de bezettende macht te doden, dorpen en kampongs plat te branden en erger. Mijn vader heeft mij altijd voorgehouden dat hij goed werk deed door in naam van de Nederlandse regering deze bendes te bestrijden maar was gelijktijdig een groot voorstander om Indonesië gedurende een overgangsperiode haar eigen onafhankelijkheid te geven. Het liep anders.
Slechts een greep uit wat ik van mijn vader heb gehoord, misschien wat emotioneel, maar wel de waarheid. In Nederland zijn er ook veel slachtoffers gevallen tijdens de Nazi-Duitsland periode. Het is goed om dat te herdenken, maar we willen te snel vergeten wat er in Nederlands-Indië gebeurd is en waar de jonge jongens van toen voor vochten en voor geleden hebben.
Het feit dat een veteraan uit die oorlogsperiode niet wordt uitgenodigd om ook die oorlogsperiode te herdenken, waarin ongetwijfeld Texelaars hebben deelgenomen, vind ik stuitend. Slechts om redenen dat de Nederlandse acties volgend op het einde van de oorlog ter discussie staan. Deze acties hebben niets te maken met wat de KNIL-militairen hebben moeten door- en meemaken tijdens de Japanse bezetting in het voormalige Nederlands-Indië. Er zijn er nog een paar, 1945 is 68 jaar geleden. Jongens van toen 20 zijn nu 88. Er leven er niet veel meer. Laten we, evenals de jongens die hier in Nederland en op Texel het kunnen navertellen, deze mensen nog een keer aan het woord laten en ons niet verschuilen achter een discutabele politiek van pas na de oorlog. Wat zij hebben doorstaan tijdens de Japanse bezetting in Indonesië is minstens zo memorabel als wat de militairen en verzetsmensen in Nederland toen hebben meegemaakt.
Wanneer dit nog steeds wordt ontkend kan ik mij goed voorstellen dat Willem Bakker van verdere deelname aan de 4/5 mei organisatie afziet.
Swier Oosterhuis,
Den Burg.