Overzicht van het verloop van de waterstanden, met als uitschieter het springtij van woensdagavond. (Bron Rijkswaterstaat)
Overzicht van het verloop van de waterstanden, met als uitschieter het springtij van woensdagavond. (Bron Rijkswaterstaat) Foto: Rijkswaterstaat

Als de nood hoog is

tussen dijk en duinen 

 

'Nederland is slecht voorbereid op een nieuwe watersnoodramp', zei minister Schulz (Infrastructuur). 'Te veel mensen kennen het risico niet en ze weten niet wat ze moeten doen in geval van nood. Hoe zit dat op Texel?

Leven tussen dijk en duinenrij brengt risico's met zich mee. Bij menig stormvloed in het verleden braken dijken door, zoals in 1509 toen volgens het archief 5000 schapen zouden zijn verdronken. In 1824 brak de dijk bij Alexanderhoeve door, een 'weel' herinnert er aan, zoals ook elders dijkdoorbraken in het landschap zijn terug te vinden. In 1926 werd het poldertje De Volharding verzwolgen en vandaag wordt herdacht dat De Eendracht precies zestig jaar geleden overstroomde, met noodlottige gevolgen voor zes Texelaars. In 1974 was het ook spannend en ontsnapte het eiland aan een ramp. Woensdag werd een waarschuwing afgegeven voor Den Helder, Harlingen en Delfzijl. Eerst werd een verhoging van 2.70 boven NAP voorspeld. Zo ver kwam het niet, bij Oudeschild werd woensdagavond circa 1.90 meter + NAP gemeten. Veel hoger was de 4.50 meter plus in 1953 in Zeeland. Maar ondanks de reusachtige dijken van tegenwoordig, kan het water ons volgens de specialisten ooit tot de lippen komen, niet voor niets bereidt hoogheemraadschap een grote dijkversteviging voor. Preventieve maatregel is ook dat bij een bepaalde waterstand ook de stormkleppen van de gemalen automatisch sluiten. Voor dijkbewaking stond het water nog niet hoog genoeg, maar ook daarvoor bestaan scenario's. Texel beschikte lange tijd over een dijkleger, bestaande uit vrijwilligers uit hogere delen van het eiland. Dit kwam in actie tijdens de watersnoodramp van 1953 en de evacuatie van Oudeschild in 1976. 'Toen moesten we zandzakken vullen', herinnerde vrijwilliger Jan Witte uit Den Hoorn zich bij de opheffing van het leger in 2004. Dorpsgenoot Ide Kok was er ook bij in 1953. 'Ik ben 's nachts bij de Kaap in Oosterend geweest om te helpen. Het was werken op een smal richeltje bij de Kaap. Iemand zei dat we niet de dijk mochten afgaan en we moesten oppassen dat hij niet zou doorbreken. In Oudeschild moesten we zandzakken klaarmaken en op een wagen leggen.' Het dijkleger werd onder meer opgeheven omdat verbeteringen waren aangebracht in de secundaire waterkering die over Texel loopt. In geval van nood kan het hoogheemraadschap een beroep doen op loonwerkers en aannemers. Volgens een woordvoerder van de gemeente is het onjuist dat Texel niet op een watersnood is voorbereid. 'Er bestaan rampenplannen die door de Veiligheidsregio worden gecoƶrdineerd en we werken daarbij ook samen met het hoogheemraadschap. We hebben risicokaarten, opvanglocaties en houden oefeningen. In geval van nood alarmeren we de bevolking met behulp van de sirene, via Burgernet of NL Alert. We hebben diverse informatiekanalen tot onze beschikking, zoals de website en Radio Noord-Holland. En als een heel gebied moet worden geƫvacueerd gaan we met geluidswagens rond of huis-aan-huis. Zelfredzaamheid van de bevolking, wat je zelf kunt doen, is belangrijk. Daar willen we aandacht voor vragen, ook naar aanleiding van de brand van de Jelleboog.