Houtvesters Dennen kijken eeuw vooruit
Het is oogsttijd in de Dennen. De Harvester, een imposante rijdende zaag- en snoeimachine van een paar honderd pk, maakt van een boom van zeker twintig meter hoog in enkele ogenblikken een gladde stam die in mootjes van een meter of drie, vier zo de fabriek in kunnen.
Als het zaagwerk deze week wordt voltooid, ligt er in totaal zo'n 3000 kubieke meter hout aan de hoop. Klaar om te worden verscheept naar fabrieken waar de stammen worden verwerkt. De man die er alles over kan vertellen is Niek Borsboom, de boomspecialist die het werk in opdracht van Staatbosbeheer (SBB) coördineert. Naast een stapel boomstammen van zeker vier meter hoog vertelt hij hoe in een paar maanden tijd zestig tot zeventig hectare van de Dennen (met een totaaloppervlak van circa 500 hectare) wordt gedund. 'Een jaar of tien geleden hebben we een deel gedaan, drie jaar geleden een ander stuk en dit is de laatste dunning. Hierna laten we het over aan de natuur. Ruim een eeuw geleden is dit bos geplant, nu proberen we een eeuw vooruit te kijken.' Het betekent dat bomen die door Borsboom van een gele streep zijn voorzien, aan de hoop eindigen. 'Bij het blessen van de bomen selecteren we niet op houtkwaliteit, maar op groeikracht. Een enkele keer maken we een uitzondering. Bijvoorbeeld als iemand gehecht is aan een bepaalde boom. Dat noemen we emotiebomen. En dode bomen laten we ook staan, voor de spechten. Wat blijft staan, de toekomstbomen, vormt de eindopstand. Het ideale bos bestaat uit drie lagen. Bovenin de grote jongens van een metertje of twintig, dennen met volle kruinen die we laten staan. Daaronder de verjonging van pakweg tien meter. En daaronder struikgewas. Je haalt eerder te weinig weg dan teveel. Tien jaar geleden zijn we op bepaalde plekken te bescheiden geweest. Aan de verjonging zien we nu dat er meer uit had gemoeten.'Het wegkappen van vooral Corsicaanse en Oostenrijkse dennen zorgt dat er weer licht tot de bodem kan doordringen, zodat jonge aanplant kan ontkiemen. Waar grasgroei dat verhindert, geeft de oogstmachine een haal door de grond, zodat zaden in de minerale grond kunnen kiemen en doorgroeienZover is het nog niet, de geoogste stukken bos langs de Natte Vlakweg, de Randweg, de Rozendijk en bij De Koog met hier en daar een kale stam met bovenin een groene kruin en op de grond veel sporen, takken en prut, bieden een troosteloze aanblik. Maar Borsboom laat geen twijfel bestaan over de noodzaak. 'Het is nu een bende. Maar als we niets doen, worden de boomkronen steeds dunner en uiteindelijk vallen of waaien de bomen om.' Een eindje verderop bij het Paradijs, waar drie jaar geleden is gedund, is de verjonging al volop gaande. 'Het staat zó hoog', wijst Borsboom kniehoogte aan.' De rijsporen in de zandwegen in het bos worden binnenkort met een frees geëgaliseerd.
Onze columniste Annie liet zich onlangs kritisch uit over het werk. Borsboom: 'Ik zou Annie hier graag rondleiden. Maar ze wil niet komen.' Annie verkiest de anonimiteit, maar wellicht dat ze door dit verslag meer begrip krijgt.
Martijn ten Brinke, bestuurder van de Harvester, vindt het commentaar op zijn werk meevallen. 'Vaak krijg ik te horen: ''Wat maak je er een bende van''. Maar nu niet. Texelaars vroegen wel waar ze het hout konden kopen.'
Gerard Timmerman