Foto: Ton Zegers
Foto: Ton Zegers Foto: Ton Zegers

Dit artikel is geschreven door
Job Schepers

Job Schepers, Hoofdredacteur Texelse Courant| Horecaverslaggever| Texelaar met migratieachtergrond| ijsbaanverslaggever

"De weg kwijt in (D)Waalenburg"

Ingezonden

Lia Duinker uit Nieuweschild ziet de ontwikkelingen bij Waalenburg met lede ogen aan. Ze stuurde de redactie de volgende brief.

DE WEG KWIJT IN (D)WAALENBURG

Met stijgende verbazing volgen we de berichten rond Waalenburg, over het nieuwe, grote natuurontwikkelingsproject midden op Texel. De hele polder gaat rigoreus op de schop. Wat gaat er gebeuren? Volgens de website van Natuurmonumenten het volgende:

Midden op Texel ontstaat straks een bijzonder natuurgebied van circa 450 hectare . Er komen meer bloemrijke weiden, die door de overgang van zoet en zout water het leefgebied vormen van bijzondere vogels en planten, zoals zeldzame orchideeën. Ook de recreatiemogelijkheden worden verbeterd, zodat inwoners en bezoekers kunnen genieten van de bijzondere natuur. Het project maakt onderdeel uit van een programma om de natuur en recreatie op Texel te versterken. Na jarenlang overleg komt er nu een plan waarbij zowel de natuur als de landbouw meer ruimte krijgen zich te ontwikkelen op Texel.

Meer ruimte voor de natuur en voor de landbouw op Texel????

HOE KAN DAT?

Hoezo meer ruimte voor de landbouw op Texel??? Is Texel plotseling groter geworden???

Want waar die uitgeplaatste Waalenburg-boeren nu zitten, met hun nieuwe stallen en hun huizenhoge hypotheken, daar zaten al boeren, dat was al Texelse landbouwgrond!

Er is juist veel minder ruimte voor de landbouw op Texel, letterlijk en figuurlijk. Wat te zeggen van al die natuurgebieden, en de regelementen en de vergunningen volgens de Natuurbeschermingswet. Boeren hebben te maken met bufferzones en Natura 2000 gebieden en de PAS en ganzenopvang enz enz enz. Het is juist de natuur op Texel die meer ruimte krijgt, of eigenlijk, het overkantse gilde der groene plannenmakers. Zij krijgen veel meer bunders en veel meer geld voor allerlei projecten waarvan de natuurdoelen niet altijd even helder zijn.

Het zoetsappige verhaaltje op de website staat in schril contrast met de werkelijkheid. Voorlopig is er in Waalenburg een troosteloos landschap met vooral veel waterpartijen met veel te veel ganzen, en die ganzen zijn nou niet bepaald de zeldzame vogels waar de website het over heeft. Die boeren die zogenaamd meer ruimte krijgen zitten verstrikt in een groeiend web van regels en voorschriften. Ze worden afgeknepen door nitraatrichtlijnen en steeds veranderende regelgeving. Gezonde melkkoeien moeten naar de slager omdat de ambtenaren ineens nieuwe rekenmodellen toepassen voor de uitstoot van stikstof in de veehouderij.

De Texelse veehouderij, die landelijk met de besten mee kan, zit op slot en daar kunnen die Texelse boeren niets aan doen.

Daarentegen kunnen de grote natuurontwikkelaars ongebreideld hun gang gaan. Zodra zij een project opstarten lijkt het wel of het vergunningen en subsidies begint te regenen. Waar een boer voor het verplaatsen van een dam in een sloot of het bouwen van een diervriendelijke stal een uitgebreide vergunning moet aanvragen, waar omgevingsvergunningen en milieueffectrapportages en beeldkwaliteitsplannen vereist zijn, lijkt het wel of die groene mannen de vergunningen helemaal niet nodig hebben, of dat ze die vergunningen zo maar uit de automaat trekken. Er wordt maar afgegraven, getransporteerd, afgeplagd, opgehoogd of vernat alsof het allemaal geen geld kost. Dat kost het wel, maar dat betalen wij met zijn allen. Je zou bijna denken dat natuurontwikkelaars meer mogen dan andere mensen.

Opvallend genoeg is het niet nieuw dat leden van Natuurmonumenten meer lijken te mogen dan andere mensen. In het Texel Album schrijft Thijsse over een bezoek aan Waalenburg aan het begin van de vorige eeuw: Nu keeren we terug naar den hoofdweg (De Staart) en komen aan een hek en daar staat een koddebeier op ons te wachten. We zijn namelijk allemaal lid van de Vereeniging tot Behoud van Natuurmonumenten en hebben ons de permissie verschaft, om de beroemde meeuwenbroedplaats van De Staart te betreden, onder geleide van den bewaker. We leggen de fietsen in de bloemen en volgen onzen geleider naar een tweede hek, dat rijkelijk is opgetuigd met prikkeldraad en hangsloten, wat natuurlijk het genot van het toegelaten worden, zeer verhoogt.

Dus waar andere mensen door den koddebeier worden tegengehouden mogen de leden van Natuurmonumenten doorlopen, en juist die voorkeursbehandeling verhoogt de pret aanzienlijk. Nu, in 2017, is weer zoiets aan de hand:

In het Waalenburg plan is een mega-kanaal door onder andere het hoogste (!) punt  van polder Waalenburg gepland. Een kanaal waar 21.000 (!) vrachten grond uit komen. Een kanaal van zes tot negen meter breed. Plus ecologische oevers. Een gigantische waterpartij van meer dan twintig meter breed rond de hele polder. Maar dat noemen ze met gevoel voor eufemisme een randsloot.  Die grond uit die "sloot" moet worden afgevoerd, met alle andere grond die wordt afgeschraapt en uitgespit.

Als een Texelse boer een vracht grond van een perceel rijdt heeft hij gelijk de milieupolitie, zeg maar de eigentijdse koddebeier,  op zijn dak. "Waar denken wij dat wij mee bezig zijn? En waar zijn onze paperassen?" In het Waalenburg project gaat het om 21.000 vrachten grond uit de polder, niemand weet waar die grond naar toe moet, er is niet eens een milieueffectrapportage voor dit giga project, en deze afgraving  is ook nog maar eens de eerste fase van het Waalenburg-project. Hoe krijgen ze het voor mekaar? Leden van Natuurmonumenten mogen blijkbaar veel meer dan gewone mensen, wat natuurlijk het genot van het toegelaten worden, zeer verhoogt…..

Het afvoeren van al die grond lijkt ook vooral een plan om de polder voorgoed ongeschikt te maken voor de landbouw. Terwijl het weidevogelparadijs juist is ontstaan dankzij de landbouw: extensieve kleinschalige landbouw, met weilandjes, weidevogels, het woord zegt het al. Zo'n landschap krijg je wel terug zonder al die afgravingen, dat zou de uitdaging moeten zijn:  Met een beetje nuchter boerenverstand is de inrichting van Waalenburg vrij eenvoudig. Het mooie landschap waar Thijsse maar niet over uitgejuicht raakt is ontstaan door het toenmalige landbouwbeheer, geheel gratis geleverd door de boeren uit die tijd:  Weilandjes met schapen, hooilandjes waar laat werd gemaaid, waar geen kunstmest werd gebruikt, want dat was er nog niet, allemaal gunstig voor mooie bloemrijke graslanden en veel vogels. Zo moeilijk is het niet om dat weer terug te halen. Een moderne boer kan er natuurlijk niet van leven, kijk maar eens hoe die schapenboeren op de Hoge Berg worden uitgeknepen.  Maar bij de natuurontwikkelingsplannen speelt geld kennelijk geen rol, dus moet er toch een riant salaris beschikbaar zijn voor een paar "ouderwetse" schapenboeren. Komen de kemphaantjes misschien ook weer terug. Daar is geen enorme randsloot voor nodig, en er kan gewoon over de Staart gereden worden, er komen weer wat boerderijtjes, misschien een leuk bezoekerscentrum, wat excursiegebeuren en wat wandel- of fietspaden, kortom, een mooi resultaat, geinig voor weinig. Dat wordt vast een groot succes!

(Want valt het u ook zo op dat al die nieuw aangelegde natuur ook gelijk een doorslaand succes is? Het succes wordt al rondgetoeterd voordat de laatste bulldozer over de horizon is verdwenen!)

Er is nog wel een aandachtspuntje: niet alleen op het Texelse boerenland, maar ook in de Texelse natuurgebieden is een ware ganzenplaag ontstaan. Dat doet ernstig afbreuk aan de mooie landjes in Waalenburg. Daardoor en door predatie (zeg maar opvreten) door roofvogels, wilde katten, eksters, kraaien, meeuwen en ander gespuis gaan de weidevogels ook in de natuurgebieden hard hollend achteruit.  Daar kun je de landbouw niet de schuld van geven. Dat is een kwestie van onjuist natuurbeheer, met name te weinig populatiebeheer.

De natuurdoelen zijn: meer weidevogels en meer zeldzame orchideeen.  In de aanprijzingen op de website staat nergens dat Waalenburg er voorlopig uitziet als een troosteloze vlakte met riet en rondkwakende ganzen. En met die mega-waterpartij  buitenom gaat dat niet beter worden. Daar komen alleen nog maar meer ganzen. In de reclamepraatjes wordt over de ganzenoverlast nergens gerept. De taaie waarheid is echter dat het alleen wat kan worden in Waalenburg als die ganzen worden opgeruimd, op wat voor manier dan ook.

Markant detail: In het Thijsse album over Texel (1927) komen de grauwe ganzen niet voor, we kunnen er van uit gaan dat ze er toen echt niet of nauwelijks waren. Op de website van Natuurmonumenten gaat het ook niet over grauwe ganzen Maar ze zijn er nu wel! Er zijn er veel te veel. Ook weer zo'n voorbeeld dat bij de voorlichting over de natuurontwikkeling vaak niet de hele waarheid wordt verteld.  

Als de natuurjongens in Haarlem draagvlak willen voor hun Waalenburg plannen op Texel, dan moeten ze zich niet boven de medemens en niet buiten de werkelijkheid plaatsen.  Dus gewoon net als andere burgers netjes de vergunningen aanvragen en afwachten, en het huussie bij het skuurtje houden.

Lia Duinker

Nieuweschild

De podcast van 28 maart 2024.
Podcast Texel deze Week 28 maart 2024 Algemeen 8 uur geleden
De kust bij paal 9 eind vorig jaar.
Inloopbijeenkomst onderzoek zuidwestkust Texel Algemeen 27 mrt, 11:00 1
Afbeelding
Diabetes Challenge 2024, wandelen om gezond te worden en te blijven Algemeen 27 mrt, 09:06
Afbeelding
Op zoek naar een leuke uitdaging?? Vacatures 26 mrt, 16:27 2
De schrijvers bij Bunker Texla.
Kennismaken met de Texelse geschiedenis Algemeen 26 mrt, 12:30 1
Afbeelding
Kunstlezing over Frans Hals bij Artex Cultuur 26 mrt, 10:15
Kikker
Kikker komt op bezoek in de bieb Algemeen 25 mrt, 20:11
Afbeelding
Tevoko-toernooi naar De Koog Sport 25 mrt, 14:30 3