Duco van der Kuijl in 2008, toen hij was uitgezonden naar Afghanistan en deel uitmaakte van de Pantser Infanterie van de Landmacht.
Duco van der Kuijl in 2008, toen hij was uitgezonden naar Afghanistan en deel uitmaakte van de Pantser Infanterie van de Landmacht. Foto: Collectie Duco van der Kuijl

Dit artikel is geschreven door
Gerard Timmerman

Gerard Timmerman, verslaggever Texelse Courant.

"Vrijheid is niet vanzelfsprekend"

Human Interest

Duco van der Kuijl werd uitgezonden naar Afghanistan

“Vrijheid is niet vanzelfsprekend. Een belangrijke boodschap en goed om daar bij stil te staan. Daarom is het goed dat wij jaarlijks herdenken, als is het jammer dat dit nu noodgedwongen moet worden aangepast.”

Vrede, vrijheid, veiligheid en welvaart zijn voor de meesten van ons gelukkig vanzelfsprekend. Duco van der Kuijl, die als militair in Afghanistan vocht voor de vrijheid van anderen, heeft ook gezien en ervaren hoe elders in de wereld mensen in onderdrukking en armoede leven. “Het is daar een heel andere wereld, niet te vergelijken met hoe het hier is. Vrouwen die worden onderdrukt. Ze mogen bijna niks, zelfs amper het huis uit. Leven in armoede, koken op een kampvuurtje en nauwelijks voorzieningen. Een beetje zoals in de tijd die we uit de Bijbel kennen.”

Afghanistan

Duco zat van maart tot augustus 2008 in Afghanistan. “De missie was tweeledig. Enerzijds moesten we het land helpen opbouwen. Anderzijds het verdrijven van de Taliban, die daar de macht had en waarvan het Westen vond dat die daar weg moest.”

Duco was ten tijde van deze vredesmissie twintig jaar. “Ik had de HAVO gedaan, wilde niet meer naar school en zocht een beetje avontuur en meldde me aan bij de Landmacht. Ik was gelegerd in Ermelo. Ik was net in opleiding toen we te horen kregen dat we over tweeënhalf jaar naar Afghanistan zouden gaan, wat toen net was besloten. Er was nog niet veel over bekend, wel dat het een heel grote missie zou worden. We zijn er tweeënhalf jaar in training geweest. In de tussentijd gingen er al missies naar Afghanistan. Langzamerhand werd steeds duidelijk wat er gebeurde. Dat maakte dat het steeds spannender werd.”

En toen ging hij zelf naar Afghanistan. “Ik zat bij de Pantser Infanterie, een gevechtseenheid. We deden vaak patrouilles, dat was onze hoofdtaak. We gingen er ook op uit om anderen te beveiligen. Bijvoorbeeld als het Provinciaal Reconstructie Team (PRT) in gesprek ging met stamhoofden van de lokale bevolking. En we deden ook missies waarbij we echt op jacht gingen naar de Taliban. Zoeken naar wapenopslagplaatsen, talibanstrijders oppakken en dat soort zaken.

De eerste keer dat we de poort uitreden was het enorm spannend. Gaandeweg zwakte dat wel wat af. Maar ik heb ook meegemaakt dat we in een hinderlaag terechtkwamen, die konden wel een paar uur duren. Ook situaties waarin we onder vuur kwamen te liggen en terug moesten schieten. Zulke vuurgevechten waren heftige situaties. Improviced explosive devices, in de volksmond bermbommen, waren ook een grote dreiging. Die waren ingegraven en als je er overheen reed, dan gingen ze af. Daardoor zijn twee maten uit mijn compagnie, Mark Schouwink en Dennis van Uhm, overleden. We waren er nog maar een maand toen dat gebeurde. Heel heftig. Zo word je met je neus op de feiten gedrukt. Het was een heftige tijd, maar ook een echte levenservaring.”

Heeft hij, terugkijkend, het gevoel dat hij daar een bijdrage heeft kunnen leveren? “Ik was toen een jongen van twintig jaar en ging er niet zozeer heen met het doel het land op te bouwen. En ik denk dat we toen wel kleine stappen vooruit hebben gezet. Maar Nederland heeft er volgens mij niet lang genoeg heeft gezeten. Ik denk dat het uiteindelijk weinig effect heeft gehad.

Niet willen missen

Voor mezelf was het, ondanks hoe heftig en gevaarlijk het ook was, een heel mooie ervaring die ik achteraf niet had willen missen. Een ervaring die ik meeneem in het leven. Wij hebben het hier hartstikke goed, maar ik heb ook een ander deel van de wereld gezien. Niet te vergelijken. Het heeft me gevormd, ik sta nu heel erg positief in het leven.

De vrede en vrijheid waarin wij zijn opgegroeid vinden we normaal. Maar misschien wel te vanzelfsprekend. Heel bijzonder om nu te zien wat er tijdens deze corona-epidemie allemaal gebeurt. Bijzonder ook om te merken hoe Nederlanders daarop reageren. We krijgen beperkingen opgelegd, die ook wel worden genegeerd, soms bijna massaal. Zo van: Je gaat mij niet vertellen dat ik niet naar het strand mag gaan.”

Tegenwoordig werkt Duco bij de TESO, waar passagiers aan boord nu bijvoorbeeld in de auto’s moeten blijven. “De meeste mensen nemen dat wel serieus. Er is veel begrip voor, ik hoor weinig klachten.”

Hoe staat hij tegenover herdenken? “Vroeger was ik daar niet zo mee bezig, maar gaandeweg ben ik dat steeds belangrijker gaan vinden. De boodschap dat vrijheid niet vanzelfsprekend is, is heel belangrijk. De herdenking op 4 mei is daarvoor een goed moment, al is het jammer dat het dit jaar moet worden aangepast.

Ook het initiatief om er in de aanloop naar de herdenking in de krant aandacht aan te besteden vind ik goed. Het zet mensen nu alvast aan het denken. Zodat je het straks na dat ene moment op 4 mei niet meteen weer vergeet. Een mooi initiatief, dat van mij elk jaar mag terugkeren.”

Gerard Timmerman

De kust bij paal 9 eind vorig jaar.
Inloopbijeenkomst onderzoek zuidwestkust Texel Algemeen 27 mrt, 11:00 1
Afbeelding
Diabetes Challenge 2024, wandelen om gezond te worden en te blijven Algemeen 27 mrt, 09:06
Afbeelding
Op zoek naar een leuke uitdaging?? Vacatures 26 mrt, 16:27 2
Afbeelding
Kennismaken met de Texelse geschiedenis Algemeen 26 mrt, 12:30 1
Afbeelding
Kunstlezing over Frans Hals bij Artex Cultuur 26 mrt, 10:15
Kikker
Kikker komt op bezoek in de bieb Algemeen 25 mrt, 20:11
Afbeelding
Tevoko-toernooi naar De Koog Sport 25 mrt, 14:30 3
De Palmpasenoptocht in De Koog.
Lopen met broodhaantjes voor Palmpasen Algemeen 25 mrt, 10:30 2