Open Monumentendag: De kerk van De Waal

In Nederland wordt op 12 september Open Monumentendag gehouden en ook op Texel is het feest. De corona-uitbraak zorgt gelukkig niet voor afstel, maar wel voor een Open Monumentendag waarbij de veiligheid van alle betrokkenen voorop staat. Dit jaar dus weinig ‘binnenkijkers’, maar tips voor fiets- en wandelroutes en enkele ’losse’ locaties. In aanloop naar de monumentendag licht de Texelse Courant er iedere dag twee monumenten uit. In aflevering 8: De PKN-kerk van De Waal.

Op de plek van de huidige kerk stond in de twaalfde eeuw een klein, tufstenen kerkje op een terp. De opvolger daarvan, een negentiende-eeuwse neo-Romaanse kerk, werd op 7 april 1945 tijdens de zogenaamde Russenoorlog verwoest. Door de naoorlogse schaarste duurde het tot 1950 voor op dezelfde plek een nieuwe kerk gebouwd werd. Het architectenechtpaar Pot-Keegstra liet zich daarbij inspireren door Friese terpkerken.

Bij de bouw van de huidige kerk kwamen grote veldkeien tevoorschijn die als fundering dienden voor de middeleeuwse voorganger van deze kerk. Daarvan werden ook resten tufsteen aangetroffen.

De Studiecommissie Kerkenbouw, een commissie van architecten in Nederland, was lovend over het ontwerp en besloot hun commentaar met: “Een nieuw geluid, fris en karaktervol, zal misschien een nieuwe lente in de Nederlandse kerkelijke bouwkunst aankondigen.”

In mei 1952 werd de nieuwe kerk in gebruik genomen. De gemeente Texel verkeerde na de Tweede Wereldoorlog financieel in zwaar weer. Daardoor werd de kerktoren pas in 1961 opgeleverd.

De kerk is een prachtig voorbeeld van wederopbouwarchitectuur op een eeuwenoude terp en omgeven door een stijlvolle kerkhofmuur. De kerkhofmuur werd in 2008 op initiatief van Stichting Dorpsherstel Texel gerestaureerd.