Zorgvraag bij thuis wonen met dementie

"Als het over dementie gaat, dan hebben we het al snel over stenen", doelt Katrijn van de Vlerk, regiomanager bij Omring op de beschikbare huisvesting en verpleeghuisbedden. "Maar weet je dat zeventig procent van de mensen met dementie thuis woont?"

Ze heeft de indruk dat het percentage thuiswonenden met dementie nog iets hoger is dan elders in het land. "Dat mensen hier gemiddeld wat langer thuis wonen, heeft ook te maken met dat we een kleine gemeenschap zijn, waarin mensen elkaar kennen en helpen. Raak je de weg kwijt, dan is er altijd wel een bekende die je de juiste richting wijst." Zo lang mogelijk thuis wonen wordt gestimuleerd door de overheid. Cruciaal is dat thuiswonende met dementie omringd is met voldoende zorg. "Vaak één of meerder mantelzorgers, een zoon, dochter, buurman of –vrouw."

Waar de mantelzorg ophoudt, begint het werk van het Dementieteam, één van de vier thuiszorgteams van Omring. "Zij komen alleen bij mensen met dementie, onze mensen hebben op dat vlak veel kennis. Zij zijn de vaste gezichten die over de vloer komen, en bouwen daarmee vertrouwen op. Soms gaat dat heel ver en komen ze wel vier tot vijf keer per dag bij iemand. Voor wassen, maaltijdbegeleiding, medicatie en noem maar op." Daarnaast is er Geriant. "Zij hebben een adviesrol en doen het casemanagement dementie. Zorgen dat de begeleiding die nodig is, ook daadwerkelijk aanwezig is. Maar ook dat er structuur is. Zij kijken wat nodig is of dat het gewenst is dat iemand naar de dagopvang gaat in 't Oppertje in De Gollards of in het Maartenhuis. Daar vinden ze structuur en ontmoeten ze andere mensen. En de mantelzorger wordt in die periode ontlast.

Voor de dagopvang wordt de dementerende thuis opgehaald. Sommigen willen niet worden opgehaald, uit gene dat het busje door de buren wordt gezien. Dat is jammer en onnodig. Want als mensen in een vrij vroeg stadium van de dementie met de dagopvang beginnen, hebben ze daar profijt van en kunnen ze langer thuis blijven wonen." Momenteel zijn er op Texel 250 mensen met de diagnose dementie. De schatting is dat dit er in 2025 375 zijn en in 2040 575.

De groei hangt samen met vergrijzing. "Ook met de voorgenomen uitbreiding van beschermd wonen kunnen we al die mensen daar geen plaatsje bieden. Dat hoeft ook niet. De norm voor indicatie is tegenwoordig dat je 24 uurszorg in de directe omgeving nodig hebt en geen regie meer over je eigen leven kunt voeren. De praktijk is dat de zeventig procent die nu thuis woont, waarschijnlijk ook in de toekomst zal gelden."

Het is voor de zorgverleners een uitdaging om in de toekomst, zowel bij beschermd wonen (bij voorkeur op Texel) als bij thuiswonenden, de benodigde zorg te kunnen verlenen. Maar het gaat verder. Ook mensen in winkels en op andere openbare plekken krijgen vaker te maken met mensen met dementie. Iemand die aan de kassa zijn portemonnee vergeten is. Hoe ga je daar mee om? Katrijn van der Vlerk: "We gaan toe naar een dementie-vriendelijke samenleving. Ik denk dat Texel het wel in zich heeft om het samen op te lossen."

Partners van dementerenden hebben het zwaar: "Een slopende tijd. Als mantelzorger liep ik op mijn wenkbrauwen. Je mag niet opgeven, voor het liefste wat je hebt. Niet falen, voor de buitenwereld. Je gaat door tot het bittere eind. Uiteindelijk kreeg ik ischias. Ik was op. Mijn kinderen hebben me op vakantie gestuurd", vertelt een Texelaar wiens vrouw lijdt aan de Ziekte van Alzheimer. Na een paar weken in een observatiecentrum te hebben verbleven, werd zijn vrouw opgenomen in verpleeghuis Oudtburgh in Bergen. Daarmee werd haar man van zijn directe verantwoordelijkheid voor zijn vrouw ontheven, maar zeker niet van zijn verdriet en zorgen. 'Ik heb me heel boos gemaakt. Hoe kan het dat er zo weinig plaats is op Texel? Het leeft schijnbaar totaal niet bij de gemeente."