Lune Baris Uitvaarten: “The sky is the limit”

Een uitvaart die verrassend ongewoon is, bescheiden, uitbundig of juist traditioneel. Lune Baris Uitvaarten begeleidt nabestaanden richting een passend afscheid, op een manier die dicht bij de overledene en betrokkenen staat. “Geen mens, en dus geen uitvaart, is hetzelfde.”

Baris komt oorspronkelijk uit het oosten van het land, uit Nijmegen. “We kwamen met ons gezin regelmatig op Ameland. Op een eiland wonen, trok ons ontzettend. Maar de bereikbaarheid van Ameland, daar kreeg ik het toch een beetje benauwd van. Zodoende kwamen we op Texel: een eiland waarvan de vaste wal goed bereikbaar is met een middelbare school, waar mijn man aan het werk kon.” Het gezin vestigde zich hier bijna drie jaar geleden. “We waren hier nog nooit geweest, maar voelden ons al snel thuis. Mijn man werkt als docent op de OSG, ik ging aan de slag bij het Maartenhuis, als groepsleider en persoonlijk begeleider. Toen mijn werk bij het Maartenhuis stopte, ontstond er meer ruimte voor mijn eigen uitvaartonderneming. Op de achtergrond was ik daar wel mee bezig, en was er af en toe een uitvaart, maar nu kon ik me er volledig op richten. En prompt kwam er in de kerstvakantie een verzoek voor begeleiding van een uitvaart binnen.”

In Nijmegen werkte Baris voor een uitvaartverzekeraar. “Eigen uitvaartondernemer zijn, dat heb ik altijd al gewild”, vertelt ze. “Als kind vond ik uitvaarten fascinerend. Ik was er graag bij. Als kinderen het spannend vonden om de overledene te zien, ging ik met ze mee. Toen ik 12 jaar was, overleed mijn nichtje. Ze lag thuis in haar eigen bed opgebaard, we werden betrokken bij het proces en het werkte verbindend om dit zo samen mee te maken. Zo’n ervaring wil ik families ook bieden. Als je me vraagt waarom ik dit werk ben gaan doen, kan ik alleen antwoorden: ‘Het is een roeping’. Dit wilde ik doen ‘als ik later groot ben’.” Baris trok de stoute schoenen aan en volgde een opleiding tot uitvaartbegeleider.

Baris vindt een uitvaart naar wens van de overledene én nabestaanden belangrijk. “Vaak wordt een standaard riedeltje afgespeeld: de formaliteiten, een afscheid met muziek, sprekers, koffie en het laatste afscheid. De manier van begeleiding bij mijn vorige werkgever ging me steeds meer tegenstaan: ik wilde persoonlijke aandacht geven, een passende begeleiding in de start van het rouwproces. Bepaalde aandacht en tijd zijn nodig om het overlijden een plek te kunnen geven.”

“Tegenwoordig is alles mogelijk: thuis opbaren, met eigen auto naar de laatste rustplaats, mee naar de ovenruimte.” Baris houdt kantoor aan huis en bezoekt mensen om hun wensen te bespreken. “We praten eerst over wat er gebeurd is, hoe de situatie en het verhaal zijn. Dan inventariseer ik wat de nabestaanden willen. Veel in eigen hand houden, of juist zaken uit handen geven? Dat kan van het aangeven van het overlijden tot het verzorgen en in de kist leggen van de overledene. Opbaren thuis, in de kerk of elders? Willen we balseming door middel van thanatopraxie, waardoor het lichaam niet gekoeld hoeft te worden? Zelf de kist beschilderen, liever een mand met een wade? Een bloemenband? De rouwkoets met paarden van Jaap Lap of toch een rouwauto? Rituelen? Er is zo veel mogelijk in ‘uitvaartland’: the sky is the limit. Dat daagt mensen ook uit om te bedenken: wat past er eigenlijk bij ons en de overledene? Zo kun je een afscheid vormgeven dat echt ‘eigen’ is. En dat kan magisch voelen, daar doe ik het voor.”

“Als iemand overlijdt, is dat heel verdrietig. Maar van een afscheid kun je iets heel dierbaars maken. Het is goed om samen met je naasten eens na te denken over een haalbare, gepaste en gewenste uitvaart. Je wensen opschrijven kan bij een naderend overlijden, maar ook als een afscheid nog niet in zicht is.”