Alcohol, drugs en geluk, je hebt altijd een keuze!

Texelse jeugd verdient meer geluk

Alweer in 2017 nam de gemeenteraad de motie ‘Texelse jeugd verdient meer geluk’¹ aan. Onderdeel van deze motie was deelname aan de pilot met het IJslandse preventiemodel. Wat houdt dit ook alweer in?

In Europa waren IJslandse jongeren 25 jaar geleden nog de grootverbruikers van drank, sigaretten en drugs. Door een andere manier van preventie, gebruiken zij nu het minst van alle Europese jongeren. Bovendien heeft de aanpak andere positieve effecten: jongeren sporten aanzienlijk meer, er is een flinke toename van vrijwillige inzet en jongeren hebben een betere psychische gezondheid.

Van IJslands naar Eilandmodel²?

Vanwege deze mooie resultaten, het matige welbevinden van onze jongeren en het niet geringe alcohol- en drugsgebruik onder Texelse jongeren ging Texel, samen met vijf andere gemeenten, meedoen aan het IJslandse preventiemodel. In 2018 vulden daartoe ruim 300 Texelse jongeren tussen de 14 en de 18 jaar een vragenlijst in over alcohol- & drugsgebruik, vrienden, invloed van ouders, school, vrijetijdsbesteding en gezondheid & welzijn.

Uit de resultaten valt op dat de niet zo gelukkige jongeren vaker alcohol en drugs gebruiken en vaker roken, kortom ongezonder leven. Bovendien valt de grote invloed van ouders op: Texelse ouders blijken nogal tolerant ten aanzien van met name het alcoholgebruik van hun kinderen.

Uit de resultaten van de vragenlijst volgden 3 Texelse speerpunten:

1. Vrijetijdsbesteding; 2. Betrokkenheid van ouders; 3. Welzijn van de jongeren.

Twee jaar later, dus in 2020, zou er een tweede vragenlijst afgenomen worden en naar aanleiding van de resultaten zou er gekeken worden wat op Texel werkt en eventuele aanpassingen zouden doorgevoerd worden. Corona heeft waarschijnlijk een hoop roet in het eten gegooid, maar GroenLinks steunt, net als destijds de motie in 2017, nog steeds dit IJslandse preventiemodel. GroenLinks wil graag weten of het voor onze Texelse jongeren werkt, hoe het voor onze Texelse jongeren werkt en zonodig hoe we het beter kunnen laten werken.

Nog niet rooskleurig

Het vervolg van het IJslandse preventiemodel hapert. De tweede vragenlijst is (nog) niet afgenomen. Wel is er naast een werkgroep een expertgroep met mensen uit onderwijs, jongerenwerk, de GGD en de sport- en cultuurcoördinatoren ingesteld. Het Trimbos-instituut en het Nederlands Jeugdinstituut ondersteunt het geheel van de pilot. Inmiddels zijn er ideeën verzameld en is er samenwerking met de Texelse bevolking gezocht d.m.v. goed bezochte brainstormavonden.

Dit alles was voor Corona …….

Inmiddels is het tijd om het Eilandmodel weer op te pakken!

Uit de Jongvolwassenenmonitor (16 tot 23 jaar) van 2021³, die de GGD Hollands Noorden elke twee jaar voor de hele regio presenteert, blijkt dat het op Texel nog niet zo geweldig gaat. Zie hieronder wat cijfers over onze jongeren, waarbij we voor het vergelijk met de eerdergenoemde eerste vragenlijst onder Texelse jongeren tussen de 14 en 18 jaar, vooral de cijfers van de minderjarigen (16- en 17-jarigen) uitlichten.

Alcohol

Drinken van alcohol is mogelijk extra schadelijk voor de gezondheid van jongeren onder de 23 jaar. Bijvoorbeeld voor hun hersenen, omdat die tot je 23^e nog volop in ontwikkeling zijn. Zo kan een glas alcohol zorgen voor roekeloos gedrag. Omdat jongeren sneller beslissingen nemen zonder daarover na te denken. Maar ook op het gebied van gezondheid kunnen er problemen ontstaan. Bij veel drinken kan het hart, de lever en de maag beschadigd raken. Wetenschappers geven aan dat alcoholgebruik negatieve invloed kan hebben op de hersenontwikkeling van jongeren. Jongeren lopen dan mogelijk meer risico op problematisch alcoholgebruik op latere leeftijd.

Van de minderjarigen (16 en 17 jarigen) op Texel drinkt 65% weleens alcohol; 35% van de minderjarigen drinkt geen alcohol tegenover 12% van de 18-plussers. Bij de minderjarigen die weleens alcohol drinken lag de startleeftijd op 14,5 jaar en bij de 18-plussers op gemiddeld 15,2 jaar.

Van de minderjarigen is 48% een bingedrinker (5-10 glazen per dag), 14% een zware bingedrinker (meer dan 10 glazen per dag). Van de 18-plussers is 64% een bingedrinker en 12% een zware bingedrinker. Minderjarigen die alcohol drinken krijgen alcohol vaak via vrienden (76%) of hun ouders (41%), 13% koopt zelf alcohol (!).

Verder valt ook in 2021 op dat Texelse ouders nog steeds toleranter zijn ten aanzien van alcoholgebruik bij hun minderjarige kinderen dan ouders in andere gemeenten in onze regio.

Drugs

Het gebruik van softdrugs (hasj en wiet) leidt bij langdurig en regelmatig gebruik tot geestelijke afhankelijkheid en gezondheidsrisico’s. Van de minderjarigen heeft 41% ooit softdrugs gebruikt. Van de 18-plussers heeft 47% ooit softdrugs gebruikt en 15% in de afgelopen maand. Van de gebruikers van softdrugs is 33% meer softdrugs gaan gebruiken in vergelijking met de periode voor de coronacrisis, 47% gebruikt evenveel en 21% is minder softdrugs gaan gebruiken tijdens de coronacrisis.

De meest gebruikte harddrugs of partydrugs in de regio Noord-Holland Noord zijn XTC, amfetamine en cocaïne. Op Texel heeft 20% van de jongvolwassenen ooit harddrugs of partydrugs gebruikt, 5% gebruikte de afgelopen maand en 18% gebruikte ooit lachgas.

Jongvolwassenen op Texel die harddrugs gebruiken, gebruiken deze het vaakst thuis (57%), bij vrienden (38%) en tijdens het uitgaan (39%). Meestal komen zij aan drugs via vrienden (84%) en via een drugsdealer (32%).

Als laatste lijkt Corona ook zijn weerslag op het welbevinden van onze jongeren te hebben. Texelse jongeren zijn minder tevreden met zichzelf en ervaren meer eenzaamheid in de afgelopen jaren.

Kortom de geformuleerde Texelse speerpunten, vrijetijdsbesteding; betrokkenheid van ouders en welzijn van de jongeren, staan nog als palen boven water. Onze jeugd verdient nog steeds meer geluk! Zo’n cultuuromslag krijg je niet van vandaag op morgen, maar kost tijd en vraagt een lange termijn investering. GroenLinks wil zich hard maken om van het IJslandse preventiemodel daadwerkelijk ons Eilandmodel te maken.

Er valt wat te kiezen 16 maart! Kijk voor het volledige programma op texel.groenlinks.nl

Rikus Kieft Ferry Zegel Henry Soyer Jacquelien Dros Gijs Berger

¹ 2017-07-12 051 Raadsbesluit - Motie - De Texelse jeugd verdient meer geluk.pdf

² Factsheet-IJslandse-aanpak-op-Texel.pdf

³ GGD Hollands Noorden, Jongvolwassenenmonitor Texel 2021