Bestuurder in coronatijd - Zou het dan toch?

Een klein sprongetje van vreugde maakte ik wel, toen de brief op de mat viel met de mededeling dat ‘er een vaccin voor me klaarligt’. Na alles wat er in de afgelopen 14 maanden is gebeurd, een moment waarop persoonlijk het risico op het krijgen van een ernstige vorm van corona sterk teruggebracht gaat worden. Trots ook dat we als mensheid in staat kunnen zijn om betrekkelijk snel de hele wereld de kans te geven een vaccin te krijgen.

Nóg lastiger waren kwesties waarin we als gemeente eigenlijk vonden dat iemand gelijk had, maar niet van de regels konden afwijken

Tegelijkertijd is het ook een moment van bezinning; mijn korte vakantie hielp daar ongetwijfeld aan bij. Het is nog niet zo dat de crisis geheel voorbij is, al ga ik er wel vanuit dat de komende weken en maanden de situatie snel richting het oude gaat. Meest lastig zal zijn dat iedereen weer zo snel mogelijk ‘gewoon’ wil leven, werken, ondernemen en op vakantie wil. Ook wat mij betreft kunnen de versoepelingen niet snel genoeg gaan, maar op een terugval ook voor kortere tijd zit niemand te wachten. Bemoedigend is dat de cijfers nu zo goed zijn dat een aantal versoepelingen eerder dan voorzien doorgevoerd kan worden.

De afgelopen periode is er met vele Texelaars overleg geweest over de coronaregels en interpretatie daarvan. Bijvoorbeeld wanneer een ondernemer de regels iets anders had geïnterpreteerd dan was toegestaan. Volkomen begrijpelijk dat we die gesprekken voeren. Ik begrijp teleurstellingen als er iets (toch) niet kon, of juist wel iets terwijl iemand dat niet wilde. Ingewikkeld waren situaties die je ook als gemeente niet wil: onduidelijkheden en dan niet direct antwoord kunnen geven.

Nóg lastiger waren kwesties waarin we als gemeente eigenlijk vonden dat iemand gelijk had, maar niet van de regels konden afwijken. Dit waren ook de gevallen waarbij we via telefoontjes en andere lobby’s probeerden de regels aangepast te krijgen. Of situaties waar gemeenten in andere delen van Nederland bij vergelijkbare situaties, toch anders beslisten. Dat is prettig noch eerlijk.

Al met al hebben we op Texel de crisis in de afgelopen tijd samen zo goed als mogelijk doorstaan. Volgens mij mogen we daar best trots op zijn. Dat neemt niet weg dat juist in een crisissituatie er situaties zijn waar niet iedereen blij mee is. Of tevreden over is. Bij alle politieke keuzes, ook in Den Haag, moet er een algemeen belang gediend worden. Bij een crisis als deze moeten er ingrijpende besluiten genomen worden in een rap tempo; met het risico dat je van tevoren niet alles overziet. Gevolg van de crisis en die besluitvorming is een grotere onduidelijkheid over heel veel onderwerpen. Juist deze onduidelijkheid is voor veel mensen heel lastig om mee om te gaan.

De beste remedie daartegen is: nooit meer crisis! Niemand zal daar tegen zijn, maar het is helaas weinig reëel. Toch zijn er lessen te trekken voor een onverhoopte volgende crisis. Duidelijk is wat mij betreft, dat een te grote versnippering van verantwoordelijkheden voor de aanpak van de crisis in Nederland, niet positief heeft bijgedragen aan de effectiviteit van de crisisbestrijding. Daarnaast heeft de drang tot ‘polderen in Nederland’ geleid tot warrige en onduidelijke besluitvorming. Het was lang niet altijd duidelijk op welke motieven een besluit was gestoeld. Dat laatste is vooral kwalijk omdat een toch al onzekere crisis, voor velen daarmee onnodig nóg onzekerder werd.

Al eerder gaf ik aan te pleiten voor een grondige evaluatie van alle maatregelen en zeker die het zwaarst ingrepen in onze persoonlijke vrijheid. Zodat we volgende keren beter voorbereid zijn en hopelijk een beter onderbouwde inschatting kunnen maken van de effecten van de verschillende maatregelen. En omdat er altijd verantwoording van beleid afgelegd moet worden: ook van gevoerd beleid tijdens een crisis.

Michiel Uitdehaag