Afbeelding

'Benut pilot voor kinderziektes'

Divers

Benut de twee jaar durende pilot om alle kinderziektes uit de Texelhopper te halen. Het is een goed en noodzakelijk initiatief voor de vernieuwing van het openbaar vervoer in plattelandsgemeenten.

Dat betoogt oud-Texelse Simone van Andel, student bestuurs- en organisatiewetenschappen in Utrecht, in een opiniestuk dat ze voor haar studie schreef. Van Andel analyseert in het artikel de kritiek op de Texelhopper aan de hand van theorieën van de econoom Albert Hirschman.

OPINIE Texelhopper: een 'Echt Texels Product' 

De gemeente Texel is op 15 december 2014 een tweejarige pilot gestart met openbaar vervoer op maat. In tegenstelling tot wat sceptici beweren, heeft het initiatief de potentie om uit te groeien tot een succesvolle innovatie binnen het openbaar vervoer.

Afgelopen vrijdag werd traditiegetrouw op heel Texel (dat mooie eiland op slechts 2 uur en 15 minuten reizen van Amsterdam) Ouwe Sunderklaas gevierd. Volgens het eeuwenoude gebruik gaan Texelaars (de kinderen 's middags, de ouderen 's avonds) verkleed en gemaskerd de straat op om op humoristische wijze lokale misstanden en gebeurtenissen van het afgelopen jaar via het 'speulen' aan de kaak te stellen. Deze editie werd de Texelhopper, de nieuwe vorm van openbaar vervoer op Texel, menigmaal op de hak genomen, onder andere met 'omgehakte Texelhopperpalen'.

De Texelhopper is een tweejarige pilot met openbaar vervoer op maat en is op 15 december 2014 van start gegaan. Het is een combinatie van twee vaste buslijnen en kleinere busjes waarmee reizigers vanaf de eerste tot en met de laatste boot over het hele eiland van A naar B kunnen worden gebracht. Lijn 28 blijft bestaan, maar lijn 29 wordt vervangen door een scholierenlijn die zes keer per dag rijdt.2 Met de Texelhopper is het naast deze vaste buslijnen mogelijk om een busje te reserveren van en naar een van de meer dan 200 opstapplaatsen (de Hopperhaltes). Deze kleine busjes zijn een uur van te voren te reserveren via de website of de klantenservice. Het tarief voor een enkele rit met de Texelhopper is altijd €3,-. De proef moet aantonen of de gemeente Texel, samen met vervoerders en ondernemers, succesvol openbaar vervoer op maat kan organiseren. Het doel van het project is dat meer mensen gebruik gaan maken van het openbaar vervoer op Texel en dat het busvervoer aangenamer wordt, voor mens en milieu.

Texel kende voor de Texelhopper twee vaste buslijnen, lijn 28 en 29. In het hoogseizoen kwam hier nog een derde bus bij, lijn 827.4 In deze situatie voldeed het openbaar vervoer niet aan de wensen van zowel inwoners als toeristen (bepaalde delen van het eiland waren slecht bereikbaar) en werd er te weinig gebruik gemaakt van het openbaar vervoer, waardoor busdiensten zoals lijn 29 onrendabel werden. Vraag en aanbod sloten dus niet meer op elkaar aan; het systeem voor openbaar vervoer op Texel was verouderd en niet langer betaalbaar. De oplossing? Vraag gestuurd openbaar vervoer, openbaar vervoer op maat, waarbij het aanbod van busverbindingen wordt afgestemd op de behoeften en wensen van de reiziger.

Dat sommige Texelaars sceptisch tegenover het plan staan werd maar al te duidelijk in het TV-programma Kassa.5 Een bus vol kritische Texelaars riep in koor de leus "Texelhopper nee, Texelflopper ja!". Inwoners van het eiland lieten voor de camera van Kassa weten waarom zij de nieuwe vorm van openbaar vervoer een slecht plan vinden. Twee belangrijke kritiekpunten die naar voren kwamen zijn:

§ Het wordt duurder, waardoor niemand meer gebruik zal maken van het openbaar vervoer.

§ De Texelhopper is niet klantvriendelijk, het openbaar vervoer wordt alleen maar slechter.

Bij grote veranderingen in de publieke dienstverlening valt te verwachten dat er uiteenlopende reacties op komen. De hierboven genoemde negatieve reacties zijn niet vreemd gezien de standaardreactie op progressief beleid: de ontwikkeling zal desastreuze gevolgen hebben, het zal zelfs precies het tegenovergestelde van de beoogde doelen bewerkstelligen.6 Ten eerste de kritiek over het vaste tarief van €3,- voor een ritkaartje. Dit zou ervoor zorgen dat de

Texelhopper gedoemd is te mislukken, omdat minder in plaats van meer mensen gebruik zullen maken van het openbaar vervoer vanwege de hoge kosten. Ten tweede de kritiek op de klantvriendelijkheid. Ondanks de grotere bereikbaarheid wordt het openbaar vervoer volgens de critici verre van beter door de komst van de Texelhopper. Het initiatief zou reizigers in de kou zetten. Reizigers moeten namelijk de kleinere busjes van tevoren bestellen en kaartjes voor de Texelhopper moeten vooraf worden betaald. Beide kritiekpunten zijn voorbeelden van retorische reacties op progressief beleid: niet het beoogde doel maar precies het tegenovergestelde zal worden bereikt. Het is echter erg voorbarig om op basis van bovenstaande argumenten te zeggen dat de Texelhopper zal 'floppen' terwijl de pilot nog niet eens van start is gegaan en de effecten nog niet zijn gemeten.

Bovendien is het naïef om aan de illusie vast te houden dat het openbaar vervoer niet hoeft te veranderen en dat het aanbod van busverbindingen op Texel niet zal verslechteren als innovatieve initiatieven zoals de Texelhopper worden geweerd. Veranderingen in de economie en in de bevolking hebben een vermindering van het gebruik van het openbaar vervoer teweeg gebracht. Een trend die zich verder door zal zetten als de enige oplossing voor de lege bussen op lijn 29 een kleine aanpassing in de bestaande dienstregeling is. Nu al betaalt de provincie veel geld om het openbaar vervoer in plattelandsgemeenten betaalbaar te houden voor reizigers. Het bedrag dat de provincie daarvoor van het Rijk ontvangt staat echter onder druk.7 We kunnen rekenen op een donker scenario waarin het aanbod van busverbindingen op Texel zal verschralen als we niet openstaan voor nieuwe vormen van openbaar vervoer. De pilot met de Texelhopper biedt kansen voor een vorm van vraag gestuurd openbaar vervoer die aansluit bij wat reizigers willen én betaalbaar is.

Texel neemt door het uitvoeren van de pilot met de Texelhopper een mooie proeftuinfunctie op zich. De Texelhopper is bovendien een goed en noodzakelijk initiatief voor de innovatie van het openbaar vervoer in plattelandsgemeenten. Natuurlijk moet het plan hier en daar nog worden bijgeschaafd, maar uiteindelijk wordt het alleen maar beter. Er komen meer en betaalbare busverbindingen voor Texelaar en toerist, ook naar gebieden die voorheen niet bereikbaar waren met het openbaar vervoer, zoals alle strandpaviljoens. Daarom pleit ik, als oud Texelaar, voor het benutten van de tweejarige pilot om alle kinderziekten uit het innovatieve systeem te halen en de Texelhopper zo tot een succes te maken. Als Texel erin slaagt om met de Texelhopper succesvol 'openbaar vervoer op maat' te organiseren, zal het de status krijgen van een 'echt Texels product'8, een initiatief waar we trots op kunnen zijn.

De podcast van 28 maart 2024.
Podcast Texel deze Week 28 maart 2024 Algemeen 7 uur geleden
De kust bij paal 9 eind vorig jaar.
Inloopbijeenkomst onderzoek zuidwestkust Texel Algemeen 27 mrt, 11:00 1
Afbeelding
Diabetes Challenge 2024, wandelen om gezond te worden en te blijven Algemeen 27 mrt, 09:06
Afbeelding
Op zoek naar een leuke uitdaging?? Vacatures 26 mrt, 16:27 2
De schrijvers bij Bunker Texla.
Kennismaken met de Texelse geschiedenis Algemeen 26 mrt, 12:30 1
Afbeelding
Kunstlezing over Frans Hals bij Artex Cultuur 26 mrt, 10:15
Kikker
Kikker komt op bezoek in de bieb Algemeen 25 mrt, 20:11
Afbeelding
Tevoko-toernooi naar De Koog Sport 25 mrt, 14:30 3