Nederlandse les tijdens de inburgeringscursus. Tweede van links Guay Gebeyo, rechts naast haar Moayad Kahle en vijfde van links Hagush Tesfagabr.
Nederlandse les tijdens de inburgeringscursus. Tweede van links Guay Gebeyo, rechts naast haar Moayad Kahle en vijfde van links Hagush Tesfagabr. Foto: Gerard Timmerman

Dit artikel is geschreven door
Gerard Timmerman

Gerard Timmerman, verslaggever Texelse Courant.

"Hier weer doorgaan met ons leven"

Human Interest 75 jaar vrijheid

In samenwerking met het 4 & 5 mei-comité brengt de Texelse Courant een serie over 75 jaar vrijheid. In de laatste editie een verhaal over Texelaars die vanuit oorlogsgebieden naar Texel kwamen. 

"Opgepakt, toen in de gevangenis gesmeten en mishandeld"

Hagush komt uit Eritrea. Dit land kent een van de meest onderdrukkende regimes ter wereld. Er heerst onder de bevolking veel wantrouwen in de autoriteiten. Kritiek op de regering is verboden en tegenstanders worden gearresteerd. In 1998 brak er oorlog uit met Ethiopië. Er zijn veel slachtoffers gevallen.

“Het is er gevaarlijk”, vertelt Hagush. Op de vlucht voor het geweld, ging ze met haar man, die 11 jaar in militaire dienst heeft moeten doorbrengen, en hun vijf kinderen te voet op weg naar Ethiopië. Het was een hachelijke tocht van twee dagen. “We hadden geen eten en drinken en zijn beschoten.” Haar man ging daarna verder. “Wegens het gevaar zou ik hem nooit hebben laten gaan. Dat wist hij en daarom is hij stilletjes weggeslopen. Naar Soedan gegaan en daarna door naar Libië. Daar is hij in een bootje de zee op gegaan, heeft via-via Engeland bereikt en is daarna in Nederland terecht gekomen.”

Een langdurige reis. Hagush verbleef met haar kinderen langdurig in een opvangcentrum in Ethiopië, waarna ze in hoofdstad Addis Abeba terecht kwam. Vele jaren later kwam het in Nederland tot een gezinshereniging en wonen ze nu op Texel. Inmiddels hebben ze zes kinderen.

Guay komt oorspronkelijk uit Ethiopië. “Mijn man uit Eritrea. We zijn naar Soedan gevlucht. Mijn man is nog een keertje terug geweest in Eritrea, maar daar was het oorlog. Niet goed. Toen is hij teruggelopen naar Soedan, waar we zijn getrouwd. Mijn man is uiteindelijk de zee opgegaan en via-via in Nederland terechtgekomen. Hier was hij welkom. Ik heb dertien jaar in Soedan gewoond. Voor mensen die er niet vandaan komen, is het daar niet goed. Je hele lichaam moet bedekt zijn. Als je kleding niet goed is, word je zomaar opgepakt. Er is geen vrijheid zoals hier.” Uiteindelijk lukte het haar man om Guay en haar vier kinderen naar Nederland te krijgen.”

Syrië

Moayad komt uit Syrië. “Ik woonde in Salamiyah (een stad in West-Syrië). Bijna alle mensen zijn daar Ismailia. Ik ben naar Griekenland gevlucht. Daar kreeg ik een ernstig auto-ongeluk. Ik ben opgepakt, in de gevangenis gesmeten en mishandeld door de politie. Ik zat met 150 man in een cel. Bijna twee maanden lang. Geen lamp, geen ramen, geen douche, geen water en slecht eten. Water dronk ik uit het toilet.”

“Ik heb een maand of vijf, zes in Griekenland gezeten. Daarna ben ik naar Nederland gekomen. Eerst op Schiphol, toen in Ter Apel, Toen naar een centrum in Wageningen, Arnhem, Den Helder en nu op Texel. Mijn broer woont in Heerhugowaard, maar mijn vrouw zit nog in Syrië. Zij mag niet naar Nederland. Via de telefoon heb ik vaak contact met haar.” Hij toont een foto, waarop zij is te zien. Hij mist haar erg. Ze is deze dag in een ziekenhuis, bij zijn moeder. “Ze moet aan haar keel worden geopereerd”, vertelt hij bezorgd. Moayad’s vader is in 2018 gestorven. Hij kon er niet bij zijn.

Afkomstig uit verschillende landen, maar hun verhalen lopen grotendeels parallel. Ze komen uit gebieden waar het niet veilig is en waar ze niet vrij zijn. Ze hebben veel meegemaakt, gruwelijkheden ook en kunnen erover praten. Maar makkelijk is het niet, traumatische herinneringen liggen dicht aan de oppervlakte, tranen zijn niet ver weg.

Mensen zeggen "Goeiemorgen"

Guay: “Het is fijn hier. De gemeente is goed, de mensen. Alles is goed.” Moayad: “Hier zijn we vrij. En de mensen zeggen ‘goeiemorgen’ tegen je. Groeten doen ze in Den Helder niet.”

Voor het interview met de Texelse Courant zijn ze even uit de Nederlandse les gestapt. Die volgen ze, samen met andere statushouders. Ook krijgen ze maatschappelijke begeleiding, hulp van mensen die hen hier een beetje wegwijs maken. Ze worden bijgestaan door het participatieteam van de gemeente en hebben een taalcoach. De inburgering is verplicht en de inburgeringstermijn is 3 jaar. Binnen die termijn moeten ze de Nederlandse taal aanleren en inzicht hebben in een aantal facetten van de Nederlandse maatschappij. Bij elkaar krijgen ze minimaal 600 uur les, na de cursus en het behalen van een aantal examens, zijn ze officieel ingeburgerd.

Ze krijgen deze morgen les van Antje Schoehuys. Een man in de klas vertelt: “Nederlands is niet heel moeilijk, maar het leren van jullie taal duurt best lang.” Ze worden onder meer bijgestaan door Henk van Leeuwen, vrijwilliger bij Vluchtelingenwerk Texel, klassen-assistent, coördinator en taalcoach. “Verreweg de meeste mensen zijn héél gemotiveerd. Maar ik denk dat ook Texel het qua opvang en integratie behoorlijk goed doet. De gemeenschapszin is groot, mensen krijgen best veel ondersteuning.”

“Ze hebben gruwelijke situaties meegemaakt, maar dat merk je meestal niet. Dat komt ook doordat we klassikaal werken, waardoor er niet over wordt gesproken. Maar als ze er tijdens zo’n interview over vertellen, komt het snel aan de oppervlakte.”

Qua taal zijn ze een aardig eind op weg. Tijdens het interview hebben ze best veel te vertellen. Zo nu en dan helpen ze elkaar en ook Henk helpt wel eens een handje. Terwijl Guay haar verhaal doet, heeft Moayad zijn verhaal op zijn smartphone geschreven. Zo weet hij ingewikkelde passages via de vertaalmachine uit te leggen.

Hij heeft hier ook werk. Tot voort kort in De Koog. “Sinds kort werk ik bij eethuis Hap Hum in Den Burg. Het is fijn om hier te wonen. In Nederland ben ik vrij.”

Kinderen

Guay woont in Oosterend. “Als ik ergens heen wil, ga ik met de Texelhopper. Mijn kinderen stappen ’s morgens vroeg al in de bus. Ze gaan naar school op het ROC in Den Helder. Eén dochter leert voor doktersassistent, de ander wil de zorg in. Mijn zoon wil automatiseerder worden.” Zelf werkt ze twee dagen per week in Hotel Prins Hendrik. “Leuk werk en nu en dan maak ik een praatje met de gasten. Ik krijg veel hulp, zoals van Sieb (Eldering). Bijvoorbeeld als het niet lukt met de Texelhopper.”

Ook Hagush heeft hier aardig haar draai gevonden. Ze heeft haar handen behoorlijk vol aan haar grote gezin en de inburgering. “Mijn kinderen spreken al héél goed Nederlands. Ze gaan naar de basis- en naar de middelbare school. Een dochter presteerde het zelfs om met Nederlands het hoogste cijfer te halen. Texel is voor mijn kinderen héél normaal. Mijn man werkt bij Oosterhof. Hier kunnen we weer doorgaan met ons leven.”

De kust bij paal 9 eind vorig jaar.
Inloopbijeenkomst onderzoek zuidwestkust Texel Algemeen 27 mrt, 11:00 1
Afbeelding
Diabetes Challenge 2024, wandelen om gezond te worden en te blijven Algemeen 27 mrt, 09:06
Afbeelding
Op zoek naar een leuke uitdaging?? Vacatures 26 mrt, 16:27 2
De schrijvers bij Bunker Texla.
Kennismaken met de Texelse geschiedenis Algemeen 26 mrt, 12:30 1
Afbeelding
Kunstlezing over Frans Hals bij Artex Cultuur 26 mrt, 10:15
Kikker
Kikker komt op bezoek in de bieb Algemeen 25 mrt, 20:11
Afbeelding
Tevoko-toernooi naar De Koog Sport 25 mrt, 14:30 3
De Palmpasenoptocht in De Koog.
Lopen met broodhaantjes voor Palmpasen Algemeen 25 mrt, 10:30 2