Precies vijf jaar geleden gaf visserijvoorman Maarten Drijver op de haven van Oudeschild nog uitleg aan koning Wilem-Alexander over de pulsvisserij.
Precies vijf jaar geleden gaf visserijvoorman Maarten Drijver op de haven van Oudeschild nog uitleg aan koning Wilem-Alexander over de pulsvisserij. Foto: Gerard Timmerman

Pulsvisserij legt het af tegen Europese Unie

Het doek is gevallen; de pulsvisserij is dinsdag definitief verboden door het Europees Parlement. Een hard gelag voor de visserijsector die zich jarenlang toelegde op het alternatief voor de traditionele boomkorvisserij.

Al in 2005 valt de term 'pulsvisserij' binnen de Texelse visserijsector. De vistechniek is in die dagen nog echt toekomstmuziek, maar wordt gezien als een serieus, duurzaam alternatief voor de traditionele boomkorvisserij. Van 2006 tot 2008 experimenteert aanvankelijk een Urker kotter met pulsvisserij en in 2010 neemt een aantal Texelse kottervissers het heft in handen.

Vier kotters, waaronder de TX36, de TX38, de TX68, krijgen een ontheffing van toenmalig minister Gerda Verburg om te gaan experimenteren met pulsvisserij. De zogeheten wekkerkettingen worden vervangen door strengen met elektroden die op de bodem lichte stroomstootjes afgeven (de puls) om de vis op te schrikken.

De pulsvisserij wordt gecombineerd met de sumwing die tegelijkertijd op Texel wordt ontwikkeld. De draagvleugel, vernoemd naar Jaap 'Sum' van der Vis, moet eveneens bijdragen aan de besparing van brandstof en minder bodemberoering. Niet alles gaat meteen goed, maar sumwing en pulsvisserij zijn veelbelovend. De belangstelling van andere vissers groeit, waarna het ministerie van Landbouw 42 ontheffingen voor onbepaalde tijd en 42 ontheffingen voor bepaalde tijd afgeeft.

Eind 2017 laat de visserijcommissie van het Europees Parlement zich nog positief uit over de pulsvisserij tijdens de bespreking van een serie maatregelen voor gezamenlijk visserijbeleid voor Europa. Maar dan wordt het januari 2018 en waait de wind anders. Een meerderheid van de 751 Europarlementariërs keert zich tegen de pulsvisserij.

Jacco Dros en Wouter de Waal proberen in die dagen de Europarlementariërs aan de hand van rapporten en feiten te laten zien wat pulsvisserij inhoudt, maar de Nederlandse campagne legt het af tegen de non-gouvernementele organisatie Bloom. Die combineert een krachtige lobby tegen de pulsvisserij met plaatjes van kromgetrokken vissen en dat slaat aan.

Met name Europarlementariër Peter van Dalen (visserijspecialist) spant zich in om de pulsvisserij alsnog te behouden, maar het tij lijkt al niet meer te keren. De Europese Commissie en de Europese Raad van Ministers bieden in de loop van 2018 evenmin voldoende soelaas voor het behoud van de pulsvisserij.

In februari 2019 presenteert Wageningen Economic Research een onderzoek waaruit blijkt dat het brandstofverbruik en de CO2-uitstoot van de kottervloot 78 procent zal toenemen als de pulsvissers teruggaan naar de boomkorvisserij. De scholvangsten zullen met 69 procent toenemen en de tongvangsten met 12 procent dalen. De totale arbeidsopbrengst daalt met €8,7 miljoen in vergelijking met 2016, de deellonen gaan omlaag en de schepen worden minder interessant voor bedrijfsovername. Onderzoeker Adriaan Rijnsdorp van Wageningen Research, bezig met meerjarig onderzoek naar de pulsvisserij, laat weten dat zijn voorlopige bevindingen positief zijn. Het is allemaal niet meer voldoende om de zaak te redden. Dinsdag stemden 571 Europarlementariërs vóór een verbod op de pulsvisserij, zestig waren voor behoud en twintig Europarlementariërs onthielden zich van stemming. Slechts 5 procent van de vloot mag tot 1 juli 2021 blijven pulsvissen. De rest hoort een dezer dagen van het ministerie wat het gaat worden.