Past je bouwplan binnen de regels?

In een serie van zes artikelen nemen we je mee in de veranderingen door de Omgevingswet. Wat moet je doen als je wilt (ver)bouwen of organiseren? Deze week: met wie moet ik om tafel als aanvrager van een omgevingsvergunning?

Als je wilt bouwen of verbouwen, is het handig om vooraf je omgeving bij je plannen te betrekken. Zo vergroot je het draagvlak en voorkom je mogelijke bezwaren in een later stadium. Participatie is een belangrijk onderdeel van de Omgevingswet.

Als je een idee of plan hebt, zijn er grofweg twee smaken: het past binnen de wet- en regelgeving of het past niet (of nog/net niet). Via de vragenlijst van de vergunningscheck in het digitaal Omgevingsloket komt naar voren of je een vergunning(en) nodig hebt en welke dat is. Vervolgens kun je deze vergunning aanvragen. Tijdens de aanvraag komt al een vraag voorbij over participatie. Daarmee wordt bedoeld dat je meningen inwint in je omgeving over je plannen. Hoe staan de buren tegenover je bouwplan? Of zijn er in de buurt andere bewoners, bedrijven of organisaties voor wie het belangrijk is om te weten wat je plannen zijn? In de vergunningsaanvraag kun je aangeven of en wat je aan participatie hebt gedaan.

Niet strak ingeregeld 

De rijksoverheid wil door participatie de betrokkenheid van de omgeving vergroten. Daarom moet je in de vergunningsaanvraag aangeven of je aan participatie hebt gedaan, en zoja wat de resultaten ervan zijn. “Als je hier nee invult, wordt je aanvraag evengoed in behandeling genomen. De rijksoverheid heeft niet dwingend voorgeschreven hoe je je omgeving moet betrekken. Het gaat er vooral om dát je vooraf nadenkt over wie er van je plannen zou moeten weten”, aldus een woordvoerder van de gemeente Texel. Die voegt eraan toe: “Natuurlijk is het wel verstandig om je buren te betrekken. Je wilt voorkomen dat die in een later stadium bezwaar maken waardoor vertraging ontstaat.”

Er zijn uitzonderingen waarbij participatie verplicht is. Dat is het geval bij een zogeheten Buitenplanse omgevingsplanactiviteit (BOPA). Hieronder vallen alle activiteiten die in strijd zijn met de regels van de Omgevingswet. De Texelse gemeenteraad heeft hiervoor in 2022 al de Nota Participatiebeleid onder de Omgevingswet vastgesteld. Hierin is ervoor gekozen om geen specifieke gevallen te benoemen, maar algemeen te stellen dat als je plan niet past binnen de regels, je verplicht bent om directe en indirecte belanghebbenden te betrekken. Dat kunnen je buren zijn, omliggende bedrijven, verenigingen, maar ook andere overheden, terreinbeheerders of de dorpscommissie.

Hoe en waarover precies moet je je omgeving betrekken bij je plannen? De gemeente heeft hiervoor vier aanknopingspunten:
1. Je moet weten wat de belangen zijn van de participanten;
2. De impact (dus de invloed van je plan op de buurt) moet voor iedereen duidelijk zijn;
3. Participanten moeten inhoudelijke input kunnen leveren op je plan of idee;
4. Je moet de participanten laten weten of en hoe hun input is verwerkt in het plan dat je gaat indienen.
Hoe groot de impact van je plan is op de omgeving, hangt af van de grootte. Een verbouwing aan je woning heeft minder impact dan de bouw van een flink bedrijfspand. Als initiatiefnemer ben je zelf verantwoordelijk om de participatie te organiseren en te regisseren. In veel gevallen laten initiatiefnemers dit over aan de architect of bouwkundige die ze hebben ingeschakeld voor hun bouwplan. Op de website texel.nl vind je de nota Participatiebeleid, waarin alle regels duidelijk worden toegelicht. Met vragen kun je natuurlijk altijd bellen met de gemeente. Team Vergunningen helpt je graag verder.

Intaketafel 

Wekelijks screent de gemeente alle aanvragen die binnenkomen voor een Omgevingsvergunning. Afwijkende aanvragen worden intern besproken aan de intaketafel. In dit overleg bespreken medewerkers van de afdelingen beleid, planologie en stedenbouw of plannen die niet binnen de regels vallen haalbaar zijn en onder welke voorwaarden de gemeente hieraan kan en wil meewerken. “Op Texel doen we nu ervaring op met de intaketafel om te onderzoeken of deze manier van screening de beste is. Dit is een praktische, Texelse benadering, die voor de meeste verzoeken goed lijkt te werken. Voor de heel grote projecten zou je dit kunnen uitbouwen tot een omgevingstafel, waarbij veel meer partijen aan tafel zitten.”

Past je plan niet binnen de regels, maar wil je nog geen officiële aanvraag (een zogeheten buitenplanse omgevingsplanactiviteit) doen? Dan kun je via de gemeente een principeverzoek indienen om te onderzoeken of B&W aan je plan willen meewerken. Dat kan online via de website van de gemeente. Zoek op ‘principeverzoek’ en je komt op de juiste pagina terecht. Als je principeverzoek positief wordt beoordeeld, laat het college je weten welke vervolgstappen nodig zijn. “In beide trajecten is de onderbouwing van je verzoek belangrijk. Je moet goed motiveren waarom je iets wilt en waarom het niet past binnen de regels die er zijn.” Een principeverzoek is niet gratis en er kan geen bezwaar tegen aangetekend worden; het is puur om te toetsen of je ‘in principe’ kan rekenen op medewerking van de gemeente.

Heb je twijfels? Bel of mail 

Het stappenplan voor een vergunningsaanvraag kan inwoners de nodige hoofdbrekens geven. Welke vragen moet ik beantwoorden en wat kan ik overslaan? Ook de vraag in welke gevallen het handig is om een principeverzoek in te dienen of toch te kiezen voor een formele vergunningsaanvraag is niet altijd gemakkelijk te beantwoorden. Hiervoor kun je contact opnemen met de gemeente. Binnen het team Vergunningen denken ze graag met je mee. “Je kunt altijd een afspraak maken voor een overleg. Dat kost niets. Pas als je concreet een verzoek indient, moet je leges betalen.”

Wil je meer weten of heb je nog vragen? Kijk op texel.nl of op omgevingswet.overheid.nl. Vragen kun je stellen via gemeente@texel.nl of bel met de klantadviseurs via tel. 14 0222. Langskomen kan ook. Maak wel eerst een afspraak, want er is niet altijd iemand direct beschikbaar die specifieke vragen over de Omgevingswet aan de balie kan beantwoorden.

In de krant van 3 mei het vierde artikel in de serie over de Omgevingswet: het indienen van de aanvraag. Op 8 mei: wanneer krijg ik te maken met de Wet Kwaliteitsborging?

Participatie gaat over vooraf nadenken over de impact