'Dag lief fijn eiland' ode aan Texel

Wat is toch de magie van Texel? Waarom komen mensen als ze er eenmaal zijn geweest, steeds weer terug? En worden oud-Texelaars als een magneet weer naar het eiland getrokken. In "Dag lief fijn eiland" geven 23 schrijvers en dichters een antwoord.

Een ode aan Texel, maar meer dan dat. Arnold van Bruggen, met broer Erik samensteller van de gebundelde verhalen en gedichten: "Uit een ode aan Texel zou een euforisch beeld van alleen strand, zee, zon en al die heerlijke geuren en woeste najaarsstormen opduiken. Maar Texel is meer dan die euforie alleen. Iedereen heeft een eigen Texel. Een Texel dat zich centreert rondom De Cocksdorp, De Koog en het Noordzeestrand. Een Texel waarin juist de Wadden of de Hogeberg centraal staan. Een Texel dat je als toerist beleeft, of waar je kinderen naar school gaan. Een Texel waar je je zorgen vergeet zodra je de boot opstapt, of een Texel waar de dagelijkse zorgen zich juist afspelen. Veel toeristen zullen zich dat laatste moeilijk voor kunnen stellen. Hoe graag ze ook op het eiland komen, hier wonen is voor de meesten een brug te ver. Zo'n kleine, afgesloten gemeenschap, zo geïsoleerd. Maar alle (ex-)Texelaars en fervente Texelgangers in dit boek spreken met liefde over het eiland. En, zo rond je zestiende kan het ook wat gaan beklemmen."

Neem Koos Terpstra, geboren en getogen op Texel. Hij merkte dat voor hem het mooie Texel van zijn jeugd langzaamaan verdween. 'Ik zag het niet meer. De bossen niet, de vogels niet, de regenbuien die over het eiland trokken, het verkleurende riet, de groei van de bomen... Ik wilde het zout weer op mijn lippen voelen. Niet als zekerheid, maar als ontdekking.' Terpstra vertrok van het eiland en kreeg dat gevoel pas veertig jaar later weer terug. "Ik wist waarom ik ooit weggegaan was. Omdat ik op deze manier van Texel wilde houden... Ik kon niet wachten om weer terug te gaan." Lodewijk Dros, ook een Texel-emigre, brengt een ode aan het Texel uit zijn jeugd, maar bekijkt met argwaan de verwording van Texel tot het zeer toeristische eiland anno nu.

Ach, maar wat de toerist al niet voor Texel betekend heeft. Toerist-veteraan Maarten van Rossem herinnert zich van dat oude eiland vooral het smerige, gele, eigen drinkwater. Het is verleidelijk terug te denken aan een tijd met kleinere hotels, primitievere campings en een veel kleinere infrastructuur dan nu. "Als vaste gast betrap ik me erop dat ik wil dat alles ook werkelijk hetzelfde blijft, of liever dat het eiland terugreist in de tijd", schrijft Frits van Exter in zijn bijdrage. "Texel roept bij mij ernstige behoudzucht op... Het moet, bevroren in het verleden, mijn geheim blijven." Grotere drukte en meer bebouwing als keerzijde van het toerisme, waaraan het eiland ook allerlei voorzieningen en diensten heeft te danken, die anders onbetaalbaar zouden zijn.

Erik van Bruggen vertelt hoe hij in zijn jeugd gefascineerd raakte door drie punkers uit Den Hoorn. "Zoveel uitgesproken uiterlijke provocatie hadden we op Texel niet vaak gezien. Marco, Frank en Joost – ook hanenkammen hebben gewoon namen – bleken eigenlijk zeer geestige en uiterst vriendelijke punks te zijn."

Ook een fragment uit het dagboek van Jan Wolkers, over de Slufter. Gevolgd door een "Ode aan de Slufter" door Karina Wolkers. Wolkers-biograaf Onno Blom blikt in "Het Eiland des doods" terug op de dag vam het overlijden van Wolkers. "Op de Rozendijk parkeren twee straalwagens van de NOS. Opeens zie ik een dikke vent met een enorme fotocamera op zijn buik door de tuin struinen. Ik ren naar buiten en stuur hem woedend weg. Het beleg van Pomona is begonnen." Daarnaast bijdragen van John Jansen van Galen, Nico Dros, Aart van den Brink, Tessa de Loo, Imme Dros, Threes Anna, Mathijs Deen, Michael Pye e.a. Van Uitgeverij Brandt, vanaf 15 april te koop voor €18,50

Presentatie

"Dag lief fijn eiland", wordt op zaterdag 15 april gepresenteerd in Het Glazen Huis. Dat wordt omlijst met een klein literair festival. Met voordrachten en waarbij wordt gezongen door Roos Dros , Aart van den Brink, Lodewijk Dros en anderen. Het festival is van 15:00 tot 16:30 uur, met uitloop voor signeren en een borrel.