College informeert raad over Texelhopper
DiversOp initiatief van Texels Belang is er op woensdag 19 november een extra raadsvergadering over de Texelhopper. Vooruitlopend daarop stuurde het college de gemeenteraad bijstaande raadsinformatiebrief die wij hierbij in z'n geheel publiceren.
Op 4 november jongstleden hebben de staten opnieuw gediscussieerd met gedeputeerde Post over de Texelhopper en brede steun uitgesproken voor de pilot op Texel. Gedeputeerde Post die eindverantwoordelijk is voor het openbaar vervoer in Noord-Holland, heeft groen licht gekregen om op 14 december te starten met de Texelhopper. Hieraan voor af ging meer dan twee jaar voorbereiding, overleg met bewoners, dorpscommissies, onderwijs, zorginstellingen, vervoersbedrijven, ondernemers, busreizigers, commissie en raad.
De huidige uitwerking van de Texelhopper is in lijn met het raadsbesluit van juni. Juist ook op hoofdzaken zoals het uitschakelen van de OVchipkaart, de bus op de boot en de tariefstelling. Die zaken, en ook zaken als abonnementen, kaartverkoop, opstapplaatsen, vaste lijnen en te reserveren busjes zijn in juni in commissie en raad besproken en besloten.
Op 19 november is er op verzoek van Texels Belang een extra gemeenteraad gepland, met als enige agendapunt de Texelhopper. Hieronder gaan we in op de door Texels Belang gestelde vragen. De meeste antwoorden zijn terug te vinden in het projectplan dat door de raad op 18 juni 2014 is vastgesteld, en in de overige inmiddels aangeleverde stukken voor de raad. Meer informatie is bovendien te vinden op Texelhopper.nl
Toekomst van het Openbaar Vervoer
Texel wil aan haar bewoners en bezoekers goed openbaar vervoer bieden, nu en in de toekomst. Het huidige gebruik baart zorgen. Het is niet acceptabel dat er voor 50% van het eiland geen openbaar vervoer beschikbaar is. Daarbij is de bezetting van de lijnen – behalve lijn 28 - zorgwekkend laag en daarmee wordt gemeenschapsgeld niet efficiënt besteed en zelfs verkwist. Nu en op termijn staat het Openbaar Vervoer dus ter discussie en de leefbaarheid van de dorpen onder druk. Niet alleen voor forensen en studenten, maar ook voor sociale binding, kwaliteit van leven, en voor WMO-, zorg en leerlingenvervoer is het noodzakelijk in de nabije toekomst oplossingen te vinden.
Openbaar vervoer als alternatief voor autogebruik levert ook een goede bijdrage aan de duurzaamheid die we op het eiland nastreven. Texel onderscheidt zich van de andere eilanden, doordat we naast de auto ook aan het openbaar vervoer en de fiets veel aandacht besteden. Wij bieden de toerist een totaal aanbod en maken ons eiland daarmee aantrekkelijker.
Visie op bereikbaarheid en mobiliteit
In de mobiliteitsvisie die het college begin 2015 aan de gemeenteraad gaat aanbieden zal het openbaar vervoer een belangrijke pijler zijn. Dankzij de steun van de Provincie is het mogelijk om een pilot uit te voeren om ervaring op te doen met aanvullend vraaggericht vervoer met kleine busjes. Deze eenmalige kans grijpt Texel met beide handen aan, ook omdat er nu middelen beschikbaar zijn om deze ervaring op te doen.
Het college is voornemens om direct na de provinciale statenverkiezingen voorjaar 2015 met Gedeputeerde Staten in gesprek te gaan over onze mobiliteitsvisie in het algemeen en het openbaar vervoer in het bijzonder. De eerste ervaringen met de pilot zullen daarbij zeer waardevol zijn. Met GS verwachten wij afspraken te kunnen gaan maken over de toekomstige opzet en financiering van ons openbaar vervoer. Politieke steun vanuit onze gemeenteraad en draagvlak vanuit de samenleving is daarbij uiteraard van groot belang.
Bewoners betrekken en communicatie
Het project Texelhopper is gestart met een burgerinitiatief, meer dan twee jaar geleden. Vervolgens is het idee overgenomen door de raad en de provincie. In de afgelopen jaren is er daarna gesproken met bewoners op dorpenrondes, inloopuren, informatieavonden, spreekuren en bij tal van andere gelegenheden. Ook is de pers regelmatig geïnformeerd en wordt er al meer dan twee jaar aandacht aan het plan besteed. Gelijk aan de informatiebijeenkomst is op 1 oktober de website texelhopper.nl gelanceerd die veelgestelde vragen en antwoorden en nieuwsitems bevat. Via de website kunnen ook vragen gesteld worden.
Naast de communicatie aan inwoners en reizigers is de communicatie aan ondernemers, waaronder promotiemateriaal, in voorbereiding. Dit wordt onder andere in samenwerking met Texels Ondernemers Platform (TOP) opgepakt.
Niet alle wensen van Texel zijn opgenomen in de Texelhopper. Dat spreekt ook al uit het projectplan dat in juni door de raad in aangenomen. Veel vragen zijn verduidelijkt en kritiek is weggenomen. Maar het is ook duidelijk dat velen op het eiland nog vragen hebben en sommigen zware kritiek leveren. Net als in de afgelopen periode zal er ook tijdens de pilot Texelhopper permanent gekeken worden naar mogelijkheden om aan de kritiek tegemoet te komen.
Beantwoording van de vragen
1. Hoe is de verantwoordelijkheid echt verdeeld tussen gemeente en provincie?
De gemeente en provincie hebben volgens raadsbesluit een samenwerkingsovereenkomst gesloten. In die overeenkomst zijn de wederzijdse verantwoordelijkheden vastgelegd. In hoofdlijnen komt het er op neer dat de gemeente verantwoordelijk is voor de regiecentrale met alles wat daar bij hoort en de haltepalen; de provincie is verantwoordelijk voor de afspraken met vervoerders en de financiering. Communicatie wordt gezamenlijk opgepakt. Overigens blijft de provincie wettelijk verantwoordelijk voor het openbaar vervoer.
2. Hoe gaan we nu met de startdatum van 14 december om, als de Staatssecretaris nog geen toestemming heeft gegeven?
Volgens de provincie is er geen toestemming van de staatssecretaris nodig. Wel is er overleg geweest tussen provincie en ministerie en is de staatssecretaris op de hoogte gebracht middels een brief (zie bijlage, toegevoegd onderaan deze RIB). Naar aanleiding van de uitzending van het programma 'Kassa' en de uitlatingen daarin namens de staatssecretaris heeft de provincie opnieuw contact gezocht met het ministerie. Zonder tegenbericht blijft de startdatum dus gewoon staan op 14 december 2014 als afgesproken.
IJs en weder dienende zijn alle logistieke taken op dat moment geregeld. Recent is het personeel geworven (uitzendbasis), de coördinator van het regiecentrum is gecontracteerd. De Bolder levert onderdak aan de regiecentrale voor de Texelhopper. Deze week worden de ruimtes ingericht en begint het plaatsen van de apparatuur. De busjes zijn besteld. De chauffeurs zijn geregeld. Het marketingplan is gereed. De website is in de lucht. De vervoerspassen zijn besteld. Het plaatsen van de haltepalen is gestart.
De klankbordgroep met onder andere leden dorpscommissies en vertegenwoordigers reizigers, ouderen, gehandicapten en vertegenwoordigers van bedrijven is geformeerd. Jaap Boon vervult de rol van voorzitter.
3. Inzake de subsidie van de provincie: de exploitatie voor 2 jaar van de regiecentrale is begroot op € 760.000. Is nu al aan te geven of dit een reëel bedrag is?
De gemeente heeft geen reden op dit moment om aan te nemen dat de subsidie niet voor 2 jaar is en het bedrag dat de provincie beschikbaar stelt niet genoeg zou zijn. Dat neemt niet weg dat als partijen van mening zijn dat de pilot voldoende informatie heeft opgeleverd om er tussentijds mee te stoppen of een andere inhoud te geven, dat voor de provincie en de gemeente reden kan zijn om de termijn in te korten of te verlengen. Eventuele financiële consequenties zullen dan uiteraard vooraf aan de gemeenteraad worden voorgelegd. De raad heeft een budget beschikbaar gesteld van 100.000 euro voor het accountmanagement van de gemeente. Alle andere middelen zijn provinciale middelen, ook het budget dus van de regiecentrale.
4. En: op wie drukken deze kosten nadat de pilot ten einde is?
Deze kosten drukken na de pilot op geen enkele partij. Een belangrijk deel is investering in het opzetten van het regiecentrum. Gedurende de pilot zullen we de uitgaven voor het regiecentrum zoveel mogelijk reduceren. Na de pilot is er een nieuwe situatie. Een van de mogelijkheden is dat bij gebleken succes van de Texelhopper, er kan worden aanbesteed middels een 'concessie Texel'. De kosten van het regiecentrum zullen dan onderdeel van die concessie en nieuwe exploitatiebegroting kunnen zijn.
5. Na 2 jaar (zonder subsidie) wordt het openbaar vervoer op Texel onbetaalbaar, denken wij. Waar liggen dan de verschillende verantwoordelijkheden (zoals financieel, qua mobiliteitsaanbod, kwaliteit van het openbaar vervoer)?
Zonder subsidie is Openbaar Vervoer inderdaad niet mogelijk. De € 800.000,- die de provincie jaarlijks bijdraagt aan het openbaar vervoer op Texel staat echter niet ter discussie. Wel zijn de huidige slecht bezette buslijnen onderwerp van discussie bij de Provincie. De verantwoordelijkheden financieel, qua mobiliteitsaanbod en kwaliteit van het openbaar vervoer blijven liggen bij de provincie, nu en ook over twee jaar.
De eenmalige kosten die nodig zijn voor de pilot zullen vervallen. De exploitatiekosten van het regiecentrum zullen na de pilot wel moeten worden gedekt. De ervaring die we nu opdoen met het regiecentrum zal worden meegenomen in de aanbesteding van de nieuwe concessie. Hoe meer mensen er reizen met de Texelhopper, hoe gunstiger de bedrijfsvoering van het systeem wordt.
Tenslotte is het uiteraard aan onszelf om te bepalen of we als gemeenschap na twee jaar nog extra middelen beschikbaar willen stellen voor het openbaar vervoer. We moeten ons immers continue de vraag stellen hoeveel we als gemeente over hebben voor de leefbaarheid van onze dorpen en alternatieven voor WMO-, zorg- en leerlingenvervoer. Daarnaast is een duurzaam en uniek OV-systeem belangrijk voor onze economie die voornamelijk afhankelijk is van toerisme.
6. En wat als het project voortijdig eindigt, wie is dan verantwoordelijk voor welk deel van de kosten?
Binnen de pilot van 2 jaar is de kostenverdeling eenvoudig: de gemeente heeft € 100.000,- uitgetrokken voor projectleiding van de regiecentrale, de provincie betaalt de rest, begroot op 1,6 miljoen euro (bovenop de 'normale' jaarlijkse 8 ton). Als de pilot eerder eindigt is ieder verantwoordelijk voor zijn deel. Afhankelijk van wanneer dat 'eerder' is, kan een deel van de begrote middelen niet uitgegeven worden.
Elke partij (provincie, gemeente, TESO, CONNEXXION, taxibedrijven) is verantwoordelijk voor het eigen financiële deel. Maar het overwegende risico ligt bij de provincie als concessiegever. Bij een voortijdig einde krijgen ook CONNEXXION, TESO en de taxibedrijven uiteraard niet de reeds geïnvesteerde hoeveelheid tijd die er al in het project gestoken is terug.
7. Klopt het dat na 2 jaar de subsidie vervalt en dat Texel vanaf dat moment verantwoordelijk is voor de aanbesteding c.q. het openbaar vervoer op Texel?
Nee, dat klopt niet. De provincie is de concessieverstrekker. Afhankelijk van de ervaringen die we op doen met de pilot en de richting die de gemeenteraad in de komende jaren kiest bij het vaststellen van het mobiliteitsbeleid kan er een gesprek plaats vinden tussen gemeente en provincie over de opzet van de volgende aanbesteding. Daarbij zal op dat moment een goede risicoafweging moeten plaatsvinden door beide overheden over de wenselijkheid om de gemeente de aanbesteding te laten doen. Het is dus aan de raad om daarover straks te besluiten. Zie ook het antwoord op vraag 5.
8. Wij zijn niet overtuigd van de meerwaarde van het busvervoer per boot. Is hierover al overeenstemming met TESO? En zo ja: onder welke condities vindt het vervoer dan plaats?
Ja, er is overeenstemming met TESO voor vervoer van de bus op de boot. De financiële condities zijn een zaak tussen de TESO en de Provincie. Mocht het wenselijk zijn dat de gemeente Texel er tijdens de pilot een rol in gaat spelen, zal dat eerst aan de raad worden voorgelegd.
De bus krijgt een plaats op het onderdek aan de rechter kant, na de personenauto's (voorrangsrij) en voor het vrachtverkeer. Daardoor is het mogelijk om zowel op Texel voor het rondje via Den Burg en De Koog, als in Den Helder voor aansluiting op de trein belangrijke minuten tijdwinst te boeken. Verder is de bus op de boot in de bedrijfsvoering van Connexxion erg voordelig (minder materiaal en personeel inzet), waardoor er geld overblijft voor het flexibele vervoer met de kleine busjes.
9. Kunt u uitleggen waarom de Ov-chipkaart niet geldig zal kunnen zijn, minimaal op Lijn (8)28 en Lijn 629 – wat is precies het probleem (technisch, organisatorisch)?
Aan de keuze om de OV-chipkaart op Texel niet te gebruiken liggen veel argumenten ten grondslag, van zowel technische, organisatorische als financiële aard. Graag verwijzen wij u hiervoor ook naar de bijlage onderaan deze RIB, waarin de provincie de argumenten voor het ministerie op een rij zet. Die argumenten zijn bij de behandeling van het projectplan in de raad op 18 juni jl. gewogen en toen is besloten de OV-chipkaart niet te gebruiken. Wel is toen toegevoegd dat er tijdens de proef bekeken zal worden of het dan wellicht toch een goed idee zou zijn om de OV-chipkaart weer in te voeren, afhankelijk van de bevindingen in de praktijk. Overigens zal het dan eventueel gaan om invoering met een vast tarief van € 3,- per rit. Die afspraken volgen we.
Belangrijke argumenten om de OV-chipkaart niet te gebruiken waren en zijn:
- Er zijn op Texel relatief heel veel incidentele gebruikers van het openbaar vervoer, vooral toeristen, waarvan een flink deel uit het buitenland komt
- Het OVchipkaart gebruik is relatief laag op Texel
- Eén kaartsysteem is relatief eenvoudig en duidelijk, goed te communiceren
- Abonnementhouders worden (ruimschoots) gecompenseerd
- In het flexibele systeem worden ook andere voertuigen ingezet als dat nodig is
10. Loopt het project een groot risico, nu er maar één taxibedrijf meedoet?
Nee, het project loopt geen groot risico dat afhankelijk is van het aantal deelnemers. De provincie garandeert dat reizigers te allen tijde zullen worden vervoerd. De verantwoordelijkheid voor het vervoer is door twee bedrijven gezamenlijk aangegaan. Zij zullen zorgen voor de inzet van de voertuigen. Een derde bedrijf is in onderhandeling over deelname, en het is niet denkbeeldig dat ook andere vervoerders op Texel ingeschakeld zullen worden.
11. En: wat is nog de meerwaarde c.q. het nut van de door de gemeente te voeren regie-centrale (met dus slechts één deelnemend taxibedrijf)?
Er nemen meerdere bedrijven deel aan de pilot. Met de regiecentrale wordt onpartijdigheid gegarandeerd. De mensen van de regiecentrale sturen niet alleen de voertuigen, maar coördineren ook de reizigersaanvragen, geven informatie en beantwoorden vragen. Een belangrijk doel van de gemeentelijke betrokkenheid in de regiecentrale is het verkrijgen van ervaring, kennis en inzicht in de openbaar vervoerstromen. Met de opgedane ervaring kan er in de toekomst beter worden geformuleerd en beoordeeld bij een eventuele aanbesteding.
12. Wat is er nu waar en niet waar over het verkrijgen en betalen van kaartjes?
Over het verkrijgen en betalen van kaartjes verwijzen we u naar www.texelhopper.nl en in samenvatting hieronder. Belangrijke toevoeging aan het projectplan zoals besproken in de raad van 18 juni jl. is dat er nu kaartjes te koop zullen zijn bij de chauffeur van de grote lijnbussen.
Er zijn verschillende mogelijkheden om een vervoersbewijs voor de Texelhopper te krijgen en te betalen:
1. Iedereen kan gratis een Texelhopperpas krijgen, schriftelijk aan te vragen bij de Klantenservice van de regiecentrale. Daarmee geeft men een machtiging af aan de regiecentrale om bij elke reis € 3,- automatisch te incasseren. In de grote bus wordt de pas gescand, bij reservering van de kleine bus geeft men zijn persoonlijk nummer door.
2. Naast de Texelhopperpas kan ook een abonnement gekocht worden, net als nu. Voor huidige abonnementhouders blijft de prijs gelden die zij nu ook betalen, nieuwe abonnementhouders betalen € 90,- per maand. Zij krijgen daarvoor onbeperkt gebruik van de grote bus en 50 ritjes tegoed op de kleine bus per maand.
3. Studenten die op Texel wonen of wiens ouders op Texel wonen en die een OV-studentenkaart hebben, krijgen een abonnement gratis.
4. Papieren kaartjes zijn te koop bij de regiecentrale, bij het loket van Connexxion in Den Helder, bij een groeiend aantal logiesverstrekkers en bij zoveel mogelijk wederverkopers op het eiland. Ook zijn papieren kaartjes bij de chauffeur op de grote bus te koop.
5. De kleine bus kan men betalen bij het bestellen per app of internet met creditcard of iDeal.
13. In het projectplan dat in juli is behandeld staat dat nog een aantal juridische afspraken moeten worden vastgelegd, zoals: Samenwerkingsovereenkomst Gemeente Texel en provincie Noord-Holland, aanpassing concessiebesluit Noord-Holland Noord en Kwaliteitsafspraken flexvervoer. Zijn deze afspraken inmiddels gemaakt en kunnen deze aan de raad worden verstrekt?
Ja, die afspraken zijn gemaakt en zullen worden verstrekt aan de raad.
14. Kunt u aangeven op welke onderdelen de daadwerkelijke pilot af zal wijken t.o.v. hetgeen door de raad is vastgesteld?
Het wezen van een pilot is dat die voortdurend aangepast kan worden om het systeem gaandeweg verder te optimaliseren. Het antwoord op deze vraag is dus altijd een stand van zaken van het moment. Op dit moment zijn er nog nauwelijks afwijkingen ten opzichte van het voornemen zoals dat op 18 juni l. door de raad is vastgesteld. Er zijn een aantal onderdelen die de laatste tijd tot veel publieke discussie hebben geleid, die we hieronder voor u behandelen. Deze en overige onderdelen zijn door de raad vastgesteld in het projectplan dat onderdeel was van het raadsadvies, en met een raadsbesluit is aangenomen.
OV-chipkaart: kaartverkoop staat beschreven in projectplan pagina 8. In het eerdere programma van eisen is door stuurgroep en raad de wenselijkheid uitgesproken voor behoud van de OVchipkaart. Aan de keuze om de OV-chipkaart op Texel niet te gebruiken liggen veel argumenten ten grondslag, van zowel technische, organisatorische als financiële aard. Die argumenten zijn bij de behandeling van het projectplan in de raad op 18 juni jl. gewogen en toen is besloten de OV-chipkaart niet te gebruiken. Wel is toen toegevoegd dat er tijdens de proef bekeken zal worden of het dan wellicht toch een goed idee zou zijn om de OV-chipkaart weer in te voeren, afhankelijk van de bevindingen in de praktijk. Overigens zal het dan eventueel gaan om invoering met een vast tarief van € 3,- per rit. Die afspraken volgen we.
TARIEF: het tarief van 3 euro is door de raad geaccordeerd, zie projectplan, pagina 7. In het eerdere plan van eisen werd gesteld dat de tarieven voor bepaalde groepen niet ongunstig mochten uitvallen. In het projectplan zijn voor studenten en abonnementhouders uitgangspunten opgenomen. In de uiteindelijke pilot vallen deze nog net iets gunstiger uit.
DE BUS op de BOOT: De mogelijkheid van de bus op de boot is opgenomen in projectplan, pagina 6.
Enkele kleine verschillen met het projectplan (nummering verwijst naar paragraaf in projectplan):
6.2.1.: Is uitgebreid: Abonnementhouders ontvangen 50 ritten per maand op de kleine bus in plaats van 35.
6.2.2.: Is niet uitgevoerd: niet alle OV-studentenkaarthouders krijgen vrij reizen.
6.2.3: Is uitgebreid: alle studenten die op Texel wonen of waarvan de ouders op Texel wonen krijgen een abonnement gratis (vrij op grote bus, 50 keer per maand op kleine).
6.3.2.: niet uitgevoerd. Automaat bleek technisch moeilijk en duur. Gekozen is voor langere openstelling van het Connexxion loket in Den Helder en verkoop kaartjes bij de chauffeur van de grote bus.
