Josephine Ris plukt een bloem van de kamperfoelie, Arnoud Dros kijkt toe.
Josephine Ris plukt een bloem van de kamperfoelie, Arnoud Dros kijkt toe. Foto: Job Schepers

Dit artikel is geschreven door
Job Schepers

Job Schepers, Hoofdredacteur Texelse Courant| Horecaverslaggever| Texelaar met migratieachtergrond| ijsbaanverslaggever

Langs de weg is veel eetbaars te vinden

Algemeen

"Het Wads Smaakhuus leert Texelaars en gasten graag over ingrediënten en recepten van toen. We onderzoeken de historische eetcultuur en laten bezoekers proeven van oude en nieuwe Texelse gerechten. Samen met andere ondernemers van het eiland blazen we nieuw leven in een vergeten eetcultuur."

Aan het woord Arnoud Dros (25). Samen met Josephine Ris (28) is hij sinds een maand actief met "Het Wads Smaakhuus". Dat is géén restaurant, maar een plaats, liefst buiten, waar men de Texelse eetcultuur kan ontdekken. Arnoud en Josephine werken met veel Texelaars samen, zoals Sabien Bosman (Staal Catering) en Jan-Willem Bakker (schapenboerderij De Waddel). Ze brengen lang - bijna - vergeten gerechten en ingrediënten weer naar boven, waarbij ze zich nu vooral richten op het gebied 'achter de Rugediek'. We spreken met het duo af bij De Robbenjager. In het gebied daar omheen geven ze later die middag een rondleiding. "Er groeit zoveel wat je kunt eten, maar je moet natuurlijk wel weten wat. Je kunt daarvoor een app gebruiken - zoals PlantNet - die planten identificeert. We maken ook gretig gebruik van de kennis die aanwezig is bij oudere Texelaars. Neem Nieteke Roeper - bij velen bekend van de Oudheidkamer in Den Burg. Ze weet enorm veel van planten en kruiden en waarvoor die vroeger gebruikt werden, bijvoorbeeld vanwege hun medicinale werking," vertelt Josephine.

Dit is eetbaar, maar het werd vroeger ook gerookt

Een korte wandeling langs de weg nabij De Robbenjager geeft aan hoeveel van de planten die de meeste mensen zo voorbij lopen eetbaar zijn. "Neem nu de kamperfoelie. De nectar is heerlijk zoet, de bloemen zijn ook lekker, maar let op: je moet er niet veel tegelijkertijd van eten." De bloemen staan overal in bloei op dit moment en de smaak is inderdaad zoetig. Verderop vinden we bijvoet. "Dit is eetbaar, maar het werd vroeger ook gerookt,” vertelt Arnoud. “Engelsen noemen het zelfs ‘sailor’s tobacco’ (zeemanstabak), maar ik heb het nooit geprobeerd."

Josephine heeft het volgende plantje al gespot: "Op Texel hoef je nooit rucola te kopen als je weet hoe zandkool eruitziet. Het is iets bitterder, maar ik vind het lekkerder."

De gelijkenis met de rucola die men kent uit de winkel is inderdaad treffend. Ze vervolgt: "er zijn echt veel planten die je kunt eten, zoals ook bijvoorbeeld de paardenbloem, die ik zelf niet zo lekker vind overigens, en de brandnetel. En iedereen weet dat je bramen kunt eten, maar van de bloemetjes kun je heerlijke thee zetten. Dat moet je maar eens proberen."

Kaas met schapenkeutels


Zwartmoeskervel. Foto Plantenrijk.nl.

Enthousiast wordt het duo wanneer het gesprek komt op historische gerechten. "Ken je het verhaal van de Texelse Groene? Een pittige schapenkaas die Texel in de Gouden Eeuw op de kaart zette in heel Europa. Dit veranderde toen men erachter kwam hoe deze geliefde kaas aan zijn smaak en groene kleur kwam: hij werd bereid met het grassap uit schapenkeutels", vertelt Arnoud zichtbaar geamuseerd. “Échte Texels Groene mag daarom helaas niet meer gemaakt worden, maar we hebben elke dinsdag op onze proeverij wel een moderne variant van deze delicatesse. Deze maakt Sabien Bosman samen met de Waddel. De smaak en groene kleur komen van daslook.”

Maar er zijn meer gerechten die we onder de aandacht brengen natuurlijk, zoals sakmeel, troet en sukerdetaai

Een ander gerecht dat steeds meer bekendheid krijgt is 'Eierlandse Struif', vroeger bereid in het Eyerlandse Huis (waar nu De Robbenjager zit). Er zit schapenkaas in, ei, beschuit, ui, bonen en zwartmoeskervel (foto), een aromatische plant die in Nederland vrijwel alleen op Texel voorkomt.

Arnoud: "Maar er zijn meer gerechten die we onder de aandacht brengen natuurlijk, zoals sakmeel, troet en sukerdetaai - de Texelse speculaas. Die ouwe recepten, daar zouden Texelaars trotser op mogen wezen. Wij gebruiken voor het Wads Smaakhuus vrijwel alleen lokale producten, en geven graag informatie over de producenten. Zo laten we zien dat eten niet van ver hoeft te komen om lekker te zijn. Texelaars waren ooit tegen wil en dank flexitariërs. Vlees aten ze zelden – te duur. Het merendeel van onze gerechten is dus geschikt voor vegetariërs, op wat schelpdieren na. We laten zien wat het eiland zelf te bieden heeft - aan oude recepten én aan ingrediënten die je zomaar buiten zou kunnen opscharrelen, zoals allerlei soorten zeewier."

Drijfveer

Maar wat brengt twee jonge mensen die niet op Texel zijn opgegroeid ertoe om een bedrijf te starten dat zich richt op de cultuurhistorie van Texel? Bij Arnoud is de link al snel gelegd. Hij is de zoon van Texelaar Lodewijk Dros. "Ik kom zodoende mijn hele leven al op Texel, mijn roots liggen er. Mijn vader heeft het nodige geschreven over het historische eetpatroon van Texelaars. Maar we doen niet alleen proeverijen, vanmiddag doen we een rondleiding hier. We vertellen dan ook over het gebied. Onder meer het verhaal van Pieter Kikkert, één van de eerste toeristen op Texel, in 1791. We wandelen op plaatsen waar hij gelopen heeft en vertellen over de mooie historie van Eierland en de rest van Texel."

Mijn vader heeft het nodige geschreven over het historische eetpatroon van Texelaars

Josephine studeerde antropologie en deed een master in duurzaamheidswetenschappen. Ze zag een vacature voor dit project en reageerde erop. "Het sprak mij vanuit mijn studie aan en ik dacht meteen: we gaan ervoor. Ik voel me al helemaal thuis hier en leer nog steeds meer over het eiland. Arnoud had al snel woonruimte bij familie, voor mij was dat even wat lastiger. Ik hoef Texelaars niet uit te leggen dat het vinden van woonruimte niet zo makkelijk is, maar het is gelukt."

Toerist en Texelaar

Goed voorbereid, maar met de nodige onzekerheid gingen ze met het plan aan de slag. Tot hun tevredenheid landt het nieuwe ‘Wads Smaakhuus’ goed. "Het leuke is dat zowel toeristen als Texelaars meedoen, en dat ook die laatste groep vaak verrast is. Ze ontdekken niet alleen oude eetwaar die ze niet kennen, ze leren ook mooie verhalen over het eiland. Er zit altijd iets tussen dat ze nog niet wisten," vertelt Josephine. Arnoud vult aan: "We hadden verwacht dat het eerst vooral wat oudere belangstellenden zou trekken, maar er komen ook veel jongeren en gezinnen op af. De wandelingen zijn vaak een kilometer of drie en iedereen die een beetje goed ter been is kan deelnemen."

Toekomstmuziek

Hoewel Het Wads Smaakhuus pas net is gestart, durft het duo al vooruit te kijken. "We hebben nu nog geen vaste locatie, daar willen we uiteindelijk wel naar toe.”

Wie meer wil weten over het Wads Smaakhuus kan dit vinden op hun Facebookpagina en Instagram.

Job schepers

Paaseieren zoeken met de Paashaas.
Paaseieren zoeken op Texel Algemeen 39 minuten geleden 2
De podcast van 28 maart 2024.
Podcast Texel deze Week 28 maart 2024 Algemeen 17 uur geleden
De kust bij paal 9 eind vorig jaar.
Inloopbijeenkomst onderzoek zuidwestkust Texel Algemeen 27 mrt, 11:00 1
Afbeelding
Diabetes Challenge 2024, wandelen om gezond te worden en te blijven Algemeen 27 mrt, 09:06
Afbeelding
Op zoek naar een leuke uitdaging?? Vacatures 26 mrt, 16:27 2
De schrijvers bij Bunker Texla.
Kennismaken met de Texelse geschiedenis Algemeen 26 mrt, 12:30 1
Afbeelding
Kunstlezing over Frans Hals bij Artex Cultuur 26 mrt, 10:15
Kikker
Kikker komt op bezoek in de bieb Algemeen 25 mrt, 20:11